159
kunnen verwekken. Het voornaamste bestanddeel van de poepoek bereiden zij uit het lijkje van een foetus.
Met den mensch-feties Singa Mangaradja van de Toba's maakten wij reeds kennis in § 16.
Sjamanisme.
De meest in het oog vallende uitingen van sjamanisme komen voor bij de Bataks en bij de Maleische troeboek-visschers aan beide zijden der Brouwer straat, doch het is overal in verval. Het medium is bijna altijd eene vrouw; alleen in Padang La was vervulde een man deze functie. Deze media hebben niets te maken met de „goeroe's", de kenners der geesten, de bereiders der fetiesen en leiders der godsdienstige plechtigheden.
Bij de Bataks.
Bij de Bataks had bijna elk dorp zijn sjamaan, meestal aangeduid als: „sibaso", d.i.: het woord. Zij werden in extase gebracht door het inademen van wierook en door eene bijzondere, lang aanhoudende, eentonige muziek, voornamelijk van trommen. Zoodra de bëgoe, de geest, in haar was neergedaald, gaf deze zijn advies in de „hata ni bēgoe siar" de taal van den neergedaalden geest, en werd hij rijkelijk van offers voorzien. De tooneelen, die zich bij zulk eene raadpleging der geesten afspeelden, waren verre van stichtelijk. De doeleinden, waarvoor raad werd gevraagd, waren ook geenszins altijd onberispelijk.
Bij de troeboek-visscherij.
Bij de troeboek-visschers van de Brouwerstraat was het raadplegen der geesten door middel eener sjamane meer gecentraliseerd. Het medium heette „djindjang-radja" en hare waardigheid bleef steeds in dezelfde familie.
De troeboek-visscherij heeft zich naar Noordelijker streken verplaatst. De troeboek is een soort van elft, waarvan de gezouten kuit (telor troeboek) een handelsartikel is. Deze visch komt op bepaalde tijden des jaars in groote scholen opzetten, en daarmede ving het vischseizoen aan. Het raadselachtige komen en verdwijnen van de troeboek werd toegeschreven aan de werkzaamheid van een zestiental geesten, die verblijf hielden aan verschillende kapen en
