161
der levenden en het is zaak hen te vriend te houden. Doet men dit, dan brengen zij dikwijls zegen aan.
Eene aparte klasse van geesten vormen de natuurgeesten, "hantoe" genaamd, die overal gedacht en zelfs gezien worden als bron-, aard- en boschgeesten.
Verder zijn er verschillende mythologische personen of halfgoden, „debata" geheeten; de meeste zijn afkomstig uit het Hindoesche pantheon. Het volk kent hen weinig of niet; alleen de goeroe's worden ondersteld op de hoogte te zijn van hun namen, attributen, eigenschappen en van de wijze, waarop zij vereerd dienen te worden.
§ 32. Mohammedanisme op Sumatra.
Op Sumatra heeft de Islam het diepst wortel geschoten van alle eilanden in dezen archipel.
We zagen reeds, dat de Islam er het oudst is en dat de Haleiers van alle Indische volken het meest er toe hebben bijgedragen om het nieuwe geloof te propageeren. Elke Mohammedaan is, wanneer hij met menschen van lagere cultuur erkeert, in zekeren zin propagandist. Door het meerdere prestige van den Islam boven het heidendom dringt de eerste vanzelf door. Door den handel worden de aanrakingen talrijk; door huwelijken, het koopen van slaven, door de aanwezigheid van Mohammedaansche ambtenaren, kortom door alle aanraking van Mohammedanen met animisten breidt de Islam zich langzaam uit. Behalve het langer bestaan van den Islam op Sumatra en den treklust der Haleiers zal ook wel tot de meer intense Islamiseering van de groote massa der Sumatraansche bevolking hebben bijgedragen, dat de Hindoesche beschaving en godsdienst op Sumatra slechts weinig en oppervlakkig invloed hebben uitgeoefend. Het is in dit verband wel opmerkelijk, dat bij de Madoereezen en de Soendaneezen, waar de Hindoe-invloed ook zooveel zwakker is geweest dan op het overige Java, de voorschriften van den Mohammedaanschen godsdienst trouwer worden nagekomen dan op Midden-Java.
Onze Regeering onthoudt zich van allen rechtstreekschen of zijdelingschen steun van den Hohammedaanschen godsdienst en zijne
