168
dat dit echter ooit het karakter van eene kinderexploitatie aanneemt. Het chatam mengadji wordt eenigszins feestelijk gevierd en daarbij wordt den goeroe een gift in geld (gewoonlijk ƒ2.50) ter hand gesteld.
Voortgezet godsdienstonderwijs.
Op Sumatra, het meest op de Westkust, bestaan groote, vermaarde Boerau's, overeenkomende met de pesantrèn's op Java. Zoowel voor de plaatselijke, kleine schooltjes als voor de groote, centrale inrichtingen voor verder strekkend onderwijs is hier echter de naam Boerau in gebruik. De glorie der groote soerau's begint te tanen en her eigenaardige, belangrijke aandeel, dat zij vroeger in het volksleven innamen, doet zich niet meer in zóó sterke mate gelden.
De goeroe van zulk een soerau heeft een grooten naam als schriftgeleerde; de studenten komen van heinde en ver en leiden een eigenaardig leven. Hun leeftijd is van 8 jaar tot ver in de volwassen jaren. Voor zoover het hun mogelijk is wekelijks naar huis te gaan, halen zij van huis de noodige rijst en het zout. Hun potje koken zij zelf, groenten zoeken zij zelve en zoo mogelijk vangen zij ook zelf de visch voor hun maaltijd. Van de offermalen krijgen zij hun deel. De gewoonte om op Donderdagavond hun voedsel in de omgelegen dorpen bij elkaar te bedelen, is op Sumatra minder verbreid dan op de pesantrèn's van Java. Sommige studenten blijven jaren hangen en vereenzelvigen zich geheel met het soerau-leven. Jonge knapen maken dit leven mee en krijgen zoo reeds vroeg eene groote zelfstandigheid, geheel strookend met den Maleischen volksaard. Op sommige Gouvernementsscholen, die door leerlingen uit verren omtrek worden bezocht, leeft een deel der leerlingen ook op de wijze van soerau-studenten.
Modernisme in den godsdienst.
Het lagere soerau-onderwijs is zeer primitief. Van opklimming in de moeielijkheid der leerstof is weinig sprake; de leerling begint met het Arabische alphabet op te dreunen en krijgt daarna al dadelijk Arabischen tekst voor zich. Zij, die eene Gouvernementsschool bezoeken, en daar het lezen van Maleisen en Arabisch karakter hebben geleerd, komen in het begin nog wel redelijk vooruit, daar voor hen althans de moeielijkheden zijn gesplitst in die van het
