206
woord te oordeelen is oen bijna oven stout stuk als hun karakter in enkele woorden te beschrijven. Laten wij dus alleen zeggen, dat de resultaten van het BchoOlonderwjjs aantoonen, dat de Minangkabauers en Mandailingors zeer vlug zijn in het leeren en daarin ook veel ijver betoonen; dat zij zelden de school verzuimen en begeerig zijn naar verbetering in het onderwijs. De Mandailinger is in doorsnee wellicht nog gemakkelijker in het opnemen dan de Minangkabauer, doch de laatste zoekt het onderwijs minder uitsluitend om redenen van materieel belang. Hij heeft meer geldelijke offers over voor lier onderwijs en laat ook de meisjes meer onderwijs genieten. ^ Hun aanleg uit zich nog het best in de richting der wis- en natuurkunde. Onder de Baraks vindt men bijv. vele sterke schakers; de Minangkabauer toont geschiktheid voor technische vakken. Het is opmerkelijk, hoe het onderwijs, in verband met de treklust der beide volken, hun allengs bijna een soort monopolie heeft verzekerd voor alle betrekkingen op Sumatra, en ook wel ver daarbuiten, waarvoor min of meer ontwikkeling noodig is. Met eenig diploma gewapend—certificaat van goed volbrachten leertijd, diploma als kweekeling of hulponderwijzer; in andere richtingen bestaan er nog geen schooldiploma's—trekken jaarlijks honderden jongelieden er op uit en vinden een bestaan bij het onderwijs, als schrijver op ondernemingen en Gouvernementsbureaux, als mandoer, als beambte en ambtenaar bij alle diensten. Bij het openbaar onderwijs op Sumatra zijn meer dan ⅔ der leerkrachten van Minangkabausche en Mandailingsche afkomst en gaat men de afkomst van het overige ⅓ onderzoeken, dan komen er ook nog heel wat van die landslieden uit het eerste of tweede geslacht voor den dag. Het is n.l. soms in hun belang voor sommige sollicitaties in vreemde gewesten voor kinderen des lands door te gaan. De „gelar", die den landaard verraadt (§ 29), verdwijnt dan of wordt pas voor den dag gehaald, als de betrokkene goed en wel in het zadel zit.
Eerst in den laatsten tijd komen er ook uit andere gewesten van Sumatra beter geschoolde leerlingen te voorschijn. Speciaal Palembang begint in dit opzicht teekenen van leven te geven.
Dat de scholen in de andere gewesten tot heden minder goede leerlingen afleverden, zoodat die gewesten nog niet konden voorzien
