207
in hunne eigen behoeften aan hoofd-arbeiders, mag nog niet leiden tot de conclusie, dat het den overigen Sumatranen aan aanleg ontbreekt. Veertig jaar geleden had het onderwijs op de Westkust nog even weinig van deze direct in het oog vallende resultaten en was het even moeilijk, ook hier geschikte leerlingen voor verdere opleiding te vinden. Men kan alleen constateeren, dat in die andere gewesten nog minder lust tot studeeren bestaat en dat daar meer voor het onderwijs ongunstige invloeden bestaan.
§ 39. Ongunstige factoren voor bevolkingstoeneming.
In vorige hoofdstukken is gebleken, dat door de tectonische en ' geologische gesteldheid van Sumatra een relatief grooter deel van dichte bevolking uitgesloten blijft dan van Java.
De breede moerasstrook langs de Oostkust, te veel steile hellingen, geringe kustontwikkeling, te moeielijke bereikbaarheid van centrale deelen, moeielijkheid in den afvoer van producten zijn zoovele punten, waarin Sumatra achter staat bij Java.
Maar hoe de geringheid van bevolking te verklaren van gemakkelijk bereikbare en vruchtbare streken als het diluvium van het breede Oostelijke hellingland, van de Lampoengs, Bengkoelen, het Noordelijk en het Zuidelijk deel der Padangsche Bovenlanden, de kuststreken van Tapanoeli en Atjeh?
Hiertoe moeten eigenschappen en gewoonten van het ras hebben meegewerkt. Wij vinden die in 1°. de treklust der bevolking; 2°. haar streven naar beperking van het kindertal; 3°. haar grootere morbiditeit en mortaliteit en 4°. in misstanden van seksueelen aard.
Emigratie. „Naar Kelang!"
Pai Kolang! Naar Kelang gaan. Deze gedachte, deze leus houdt den Minangkabauer nog heden bezig, doet dit al 400 of 500 jaar lang. Kelang is een der staatjes van de Negeri Sembilan, de 9 rijkjes, gelegen op de Westkust van het schiereiland Malaka, ten Noorden der gelijknamige stad. Uit verschillende deelen van het Minangkabausche land trekt nog steeds een stroom van emigranten naar Malaka, niet juist naar Kelang, maar ook naar andere deelen van het schiereiland. Zooals het geheele cultuurgebied van Sumatra's
