Pagina:Land en volk van Sumatra (1916).djvu/386

Uit Wikisource
Deze pagina is niet proefgelezen

310

pekan op den pekan-dag; de kooplieden huizen op en om de pasar.

In alle graden van ontwikkeling vindt men die markten. In de dunstbevolkte streken, zooals de Gajōlanden, ontbraken ze tot voor kort geheel. Elders vindt men aan eene kruising van paden of wegen eenige uiterst primitieve loodsjes, waar stil en schuchter éénmaal 's weeks wat geringe handel wordt gedreven. En zoo kan men velerlei graden onderscheiden tot de schitterende markten van Fort de Kock. Pajŏkoemboeh, Padang Pandjang en andere plaatsen in de Padangsche Bovenlanden toe, waar 20 à 40 000 bezoekers komen en de kleinhandel wordt gedreven in bijzonder mooie hallen. De pasar is daar het brandpunt van het maatschappelijk leven. Er wordt niet alleen handel gedreven, maar ook ambachtslieden van allerlei soort bedienen er hun klanten. Men kan daar uren vertoeven en steeds nieuwe stof vergaren voor de kennis van het volk, van zijn arbeid, zijn leven en streven. De handelaars reizen van de eene markt naar de andere, naar een vasten cyclus de pasars bezoekend, hun zaken daarnaar regelend. Niet altijd zijn de pasars op de groote plaatsen. Deze liggen in de streken met groote complexen sawahgrond; de pasars op de punten van druk verkeer, bij de samenkomst of splitsing van wegen. Zoo heeft de pasar dan ook niet altijd den naam van de gemeente, op welker grondgebied zij ligt en is de naam der eerste buitenaf wel, die der laatste niet bekend.

Talrijk zijn de plaatsnamen op Sumatra, die zijn samengesteld uit het woord pekan of pasar en den naam van den weekdag, waarop de pasar plaats heeft.

Gewoonlijk bestaan er pasar- of gemeentefondsen, waaruit de kosten van bouwen, onderhouden en schoonhouden der loodsen worden bestreden. De vreemdelingen, op en om de pasar vertoevend en winkelend, staan veelal onder een afzonderlijk hoofd, dat tevens dr marktgelden int en administreert.

In de cultuurstreken treden de winkels, magazijnen van alle benoodigdheden voor de werklieden, meer op den voorgrond. Naar deze winkels, „kedai", wordt ook wel de heele winkelbuurt als de kedai aangeduid.