om in internationaal verband bij te dragen aan het zoeken naar oplossingen. Bijzondere aandacht daarbij moet uitgaan naar de verontrustende ontwikkelingen in het Midden-Oosten.
Nederland hecht veel waarde aan de vitale relatie van Europa met de Verenigde Staten. De NAVO is daarin van essentiële betekenis. De Nederlandse defensieorganisatie levert daaraan naar vermogen een bijdrage. Onze militairen zetten zich in vredesoperaties op een prijzenswaardige wijze in. Gedenkend de slachtoffers die ruim een jaar geleden in de Verenigde Staten zijn gevallen bij de schokkende aanslagen gaat de strijd tegen het internationale terrorisme onverminderd voort. Ook ons land neemt daarin zijn verantwoordelijkheid.
Nederland kent een grote traditie van internationale solidariteit. De zojuist gehouden bijeenkomst in Johannesburg over duurzame mondiale ontwikkeling onderstreept het belang van een integrale benadering van wereldwijde problemen. Voortbouwend op onze inzet voor deze conferentie zullen wij u dit jaar voorstellen voorleggen voor een samenhangende aanpak ter bevordering van duurzame ontwikkeling onder andere op het gebied van water en energie, en armoedebestrijding, in het bijzonder in Afrika.
De band van het Koninkrijk schept verantwoordelijkheden voor ons eigen land, de Nederlandse Antillen en Aruba. Uit het oogpunt van evenwichtige verhoudingen hecht de regering zeer aan het huidige staatkundige verband van de Nederlandse Antillen. Het Statuut dient de basis te bieden voor een hechtere integratie in Koninkrijksverband. Zolang de criminaliteit zo verontrustend hoog is, zal de regering in overleg met de Koninkrijkspartners haar financiële bijdrage aan de samenwerking met voorrang aanwenden voor versterking van de rechtshandhaving.
In reactie op de problemen in ons land wil de regering inhoud geven aan een nieuwe bestuurscultuur. Een cultuur waarin maatschappelijke problemen worden benoemd, afwegingen helder worden gemaakt, besluiten verantwoord en in het noodzakelijke tempo worden genomen, en wetten worden nageleefd. De regering wil het debat over gedeelde waarden entameren. De normen in de samenleving dienen te worden versterkt.
Burgers zijn de dragers van de maatschappij. Te vaak wordt naar de overheid gekeken om problemen en risico’s in het dagelijks leven te voorkomen of weg te nemen. Maar tegelijkertijd wordt steeds minder geaccepteerd dat die overheid beperkingen oplegt aan mensen. Een nieuwe balans moet worden gezocht. De samenleving kan alleen functioneren als burgers zich willen afvragen wat zij voor elkaar kunnen doen, voordat zij de blik op de overheid richten. Daarbij geldt ook dat mensen zich alleen kunnen ontplooien als de overheid hun ruimte geeft om zelf verantwoordelijkheid te nemen en eigen keuzes te maken.
Uitgangspunten hierbij behoren te zijn: respect, verantwoordelijkheid en verantwoording. Dit betekent: respect voor elkaars levenssfeer, voor dragers van gezag en voor hen die zich inzetten voor de publieke zaak, maar ook van de overheid voor de burgers; verantwoordelijkheid van burgers, maatschappelijke organisaties en bedrijven om een wezenlijke bijdrage te leveren aan de kwaliteit van de samenleving; verantwoording van overheid en instellingen over de wijze waarop zij hun taken vervullen en prestaties leveren.
