Naar inhoud springen

Pagina:Van Vloten, Nederlands schilderkunst van de 14e tot de 18e eeuw (1874).pdf/171

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen

schilder, met de toneelmatig verdichte heldenwereld is, door zijn penseel hier geschetst. Met hoeveel levendiger waarheid zien wij dat in het opwekkelijke schutterstafreel uitkomen, dat, aan de tegenovergestelde zij van Europa, te Petersburg, de zoogenoemde Hermitage siert. In 1643 voor de antwerper haakschuttersgilde geschilderd, stelt het deze op het Meirplein vereenigd voor, terwijl de verschillende ambachten voor een grooten toevloed van nieuwsgierigen hun optocht houden. In spijt der kleinte van de voorgestelde beeldjens, is er alles met de meeste zorg en de uitvoerigste juistheid bewerkt, en daarbij een licht- en luchtspeling tot stand gebracht, die alles als voor ’t oog doet leven en zijn[1]. Een ander stuk van Teniers’ hand geeft ons daar een gezicht op zijn buiten; een derde op een met wild, visch, groenten en vruchten gevulde keuken, waarbij zijn vader als een oude visscher, en hij zelf als een valkenier, is afgebeeld.

Verplaatsen wij ons van de Newa weder naar de Schelde en in zijn vaderstad, dan vinden wij ons daar een groot zinnebeeldig geschiedstuk voor oogen gesteld, om zijn bonte mengeling van kristelijke en heidensche zinspelingen en nederlandsch-fransche krijgstooneelen merkwaardig. Het is bestemd, het ontzet der stad Valencijn, door Teniers’ beschermheer Don Jan en den Prins van Condé, te verheerlijken. Op den uitgestrekten achtergrond zien wij, als van een hoogte, de stad en haar omstreken; aanval en afwering, het aanrukkende ontzettingsleger, de strijd, de zege der eene, de neêrlaag der andere partij, alles wordt er ons in kort bestek voor de oogen getooverd. Op den voorgrond beneden Koning Filips IV, als Don Jan’s vader en opperheer; boven in den Hemel, de Moedermaagd, aan welker invloed de overwinning wordt toegeschreven; terwijl eindelijk Hercules en Minerva het bronzen beeld van den spaanschen alleenheerscher schragen, en een met krijgstrofeën en medaljons versierde rand het geheel omgeeft. Te Brussel geeft ons de schilder o. a. zijn eigen portret

  1. Een dergelijke voorstelling van de brusselsche boorschuttersgilde op den Zavel, uit het jaar 1652, is op ’t Belverdere te Wenen.