Naar inhoud springen

Pagina:Van Vloten, Nederlands schilderkunst van de 14e tot de 18e eeuw (1874).pdf/97

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen

kening, ’t zij naar die van dezen en genen vermaarden schilder, een of ander beeld of tafreel in vonkelende kleuren op glas wisten over te brengen. Gelijk in de vorige eeuw Gillis en Wouter van Pede, Rutger Stoop, en Lodewijk en Jan van Puersele, te Gent en Brussel, voor ’t kunstlievende Huis van Borgondiën daartoe werkzaam waren, vinden wij in deze o. a. Jan Ofhuis van Brussel, die in 1521 voor de kunstgrage landvoogdes Margaretha een venster met een Graflegging Kristi, ten behoeve van ’t minderbroeder klooster, beschilderde; Gerard Boels van Leuven, die voor ’t leuvensche en ’t St. Katrijnen klooster te Breda een heilige maagd op glas schilderde; Robert de glasmaker van Antwerpen, die daar voor de Lieve Vrouwen kerk een geschilderd venster vervaardigde, en Anton Wyparts en anderen, die voor bisschop Ernst van Luik (1587—1596) werkten[1]. Voor de weidsche hoofdkerk te Brussel werden door Bernard van Orley zelf de portretten van Karel V en zijn gemalin, de landvoogdes Marie en haar gemaal, op glas geschilderd. Daar prijkten voorts, in haar verschillende kapellen, die van hertog Jan de IIIe van Brabant en zijn vrouw, naar teekeningen van Michiel van Coxcie, door den “glasmaker” Jan Haech vervaardigd, en die van koning Frans I en Karels zuster Eleonora, met een Sint Franciscus op den achtergrond. Daar werd ook het hoofdvenster der kerk zelve door een uitvoerig Laatste Oordeel van Jacob Florisz. de Vriend versierd, dat wel in koloriet, teekening en bijwerk voor eerstgenoemd schilderwerk onderdoet, maar door zijn omvang, groepeering, en opvatting de belangstelling van den beschouwer wekt. Door den luikschen Bisschop Gerard van Marck in 1528 geschonken, prijkt het met zijn beeltenis en wapenschild. Minder bisschoppelijk, dan aanstootelijk van inhoud en strekking moet echter de glasschilderij geweest zijn, die, in 1525 reeds, door een kettersche hand op een venster in de dorpskerk van Ertvelde in Vlaanderen was aangebracht, en van de veldwinnende nieuwigheden in kerk- en staatszaken getuigde. Van regeeringswege werd er uit Mechelen een beambte op afgezon-

  1. Zie Pinchart, Archives, § 22, 36, 46, enz.