Reis van Sint-Brandaan/deel 7
| < Reis van Sint-Brandaan/deel 6 | Reis van Sint-Brandaan/deel 7 | Reis van Sint-Brandaan/deel 8 > |
|---|
Eenen naecten man saen,
Al ru, sittende alleene
Vp eenen heeten steene.
1325 Hi leet wel groete nozen.
An deen zijde was hi vervrosen
Dor vleesch ende beene,
Vp dander zijde vanden steene
Verbrande hi van hitten dan:
1330 Na sine werken hi loen ghewan.
Voer hem hinc blayende een dwale,
Die halp hem arde wale:
Die slouch die hitte dane.
Dies quam hem baten vele ane
1335 Beede van hitten ende van couden.
Sine pine was menichfoude.
Des zondaeghs stont hem also -
Dies was hi arde vro -
Hem dochte openbare,
1340 Dat hi in werscepen ware.
Des maendaghs arde vroe
Quam hem groete pijne toe.
Doe voerdene in der hellen
Die duuele met sinen ghesellen.
1345 Doe si hem so bi quamen,
Datsi sine pine vernamen,
Begans hem ontfaermen.
Doe vraeghde Brandaen dien aermen
Van wat volcke dat hi ware.
1350 Doe sprac die sondare:
"Ic bem die aerme Judas.
Om dat ic so onghetrauwe was,
Dat ic vercochte sonder noot
Die mi ghesciep ende gheboot,
1355 Dat hebbic zwaer ontgouden.
Doet mi berauwen soude,
Doe quam die leede duuel
Ende gaf mi eenen twifel
Ende riet dat ic mi hinc
1360 Ende ne gheene boete ontfinc.
Aldus nam ic die doot.
Dies moetic lijden desen noot.
Haddic ghenade begheert met rauwen,
God es also ghetrauwe,
1365 Het ware mi wel vergaen.
God hadde mi ontfaen,
Also Hi den Iode ontfinc,
Die Hem, daer Hi an tcruce hinc,
Metten speere stac therte ontwee.
1370 Noch dede God ghenaden mee:
Hi ontfinc den scaker dan,
Omdat hi berauwen ghewan,
Daer hi an den cruce hinc
Entie bitter doot ontfinc.
1375 Also hadde Hi mi ontfaen,
Waers mi berauwen saen.
Mijns en wert nemmermeer raet,
Maer mi dinct dat mi nu wel staet,
Maer ouer morghin vele vroe
1380 Sal mi den noot gaen toe:
Dan werdet mi al benomen
Tgoet daer ic nu in bem comen.
Dor des zondaeghs heere
Hebbic dese remedye heere.
1385 Stont mi dus tallen daghen,
So en soudic niet claghen.
Nochtan en hebbict borgoet.
Maer dat mi vele wers doet,
Die grondeloze helle,
1390 Daer ic altoes in quelle
Ende eeweliken in walle.
Die duuele met haren gescalle
Doen mi wel meneghen noot.
O wy heere, waric doot,
1395 Of mochtic versteruen,
So en soudic niet bederuen
In dus meneghen aerbeit,
Die ic lijde in eewicheit
Van rauwen ende van leede.
1400 Dese noode alle beede,
Van couden ende van hitten,
Daer ic hier in moet sitten,
En houdic voer gheen verdriet.
Ter hellen hebbic licht niet;
1405 Daer eist doncker emmermeere;
Daer es dat eewelike zeer.
Ter quader tijt wert hi gheboren,
Die daertoe wert vercoren.
Een hitte quelt mi daer.
1410 Eer ghi ghetastet wel een haer,
Daer smolte wel een berch stalijn,
Diene worpe daer in.
Mochte ic hier langhe wesen,
Mi dochte ic ware ghenesen.
1415 Mi doen mee wee die zorghen
Jeghen den ouer morghen,
Dan die pijne die ic hier moet ontfaen."
Doe sprac sente Brandaen:
"Of yemen ouer di bade,
1420 Soude hu God doen eeneghe ghenade?"
"Neen Hi," sprac Judaes, die aerme,
"Want ic vp Gode hadde gheen ontfaermen.
Alle hulpe hebbic verloren,
Maer dit dwaelkin hier voren,
1425 Voer mi hanghende namelike:
Dat maect mi seere rike
Ende helpt mi wel zeere.
Nochtan so stal ict onsen heere,
Doe ic met Hem ghinc.
1430 Het weert mi groete dinc
Van desen heeten viere,
Maer mi berauwes weder sciere.
Doe gaf ict dor Gode
Eenen zinen crancken bode,
1435 Die oyt sint sine bede
Voer mi te Gode dede.
Nu helpet mi zeere hier
Jeghen dit sterke vier,
Al en mach het also vele niet sijn,
1440 Als oft met rechte mijn hadde ghezijn.
Nochtan helpet mi, heere,
Harde vele meere
Jeghen desen heeten brant,
Om dat ict selue gaf metter hant,
1445 Dan mi nu holpe alle die haue,
Al waert dat men se ouer mi gaue,
Die nu in die weerelt es;
Dies moghedi sijn ghewes.
So wel helpt dat goet,
1450 Dat die meinsche selue doet
Ende dat hi selue gheeft
Al die wijle dat hi leeft,
Want achter weldade
Commen dicwile spade
1455 Ende datmen naer dleuen doet,
Dat heeft aermen spoet
Te helpene die selue niet en gheeft
Dor Gode die wijle dat hi leeft."
DOe Judas dit hadde gheseit,
1460 Began hi driuen groten aerbeit,
Des maendaghs metten daghe
Maecte Judaes grote claghe
Ende jammerliken rauwe groot,
Dat dbloet van sinen hoghen scoot;
1465 Hem naecte groet onghemac.
Seere weendi ende sprac:
"O wy, onsalich ende arem man,
Dat ic ye eerdsch lijf ghewan.
Daer ic nu varen moete,
1470 Dies en wert nemmermeer boete,
Want bi verdienten hebbict ontfaen."
Doe hiet sente Brandaen
Sijn helichdom bringhen voort
Ende settet vp des kiels boort,
1475 Alse die duuele quamen
Ende dat helichdom vernamen,
Dat hise soude vervaren.
Hi sach an sine ghebaren
Ende heeft wel vernomen
1480 Datsi saen sullen comen.
Doe quamen die duuele met eenen heere;
Hem dochte lucht ende meere,
Dat al was bernende vierijn.
"Hier soudic ghevaren zijn,"
1485 Sprac die bezijnghede capelaen
Die met zorghen was beuaen.
Si vloghen bouen den kiele,
Hem scoot huut haren ghiele
Pec ende vlamme onghiere
1490 Met sulferachteghen viere,
Dat gloyde ende wiel;
Daert vp die zee viel
Berrende twater alse stroe.
Judase wilden si alsoe
1495 Voeren in der hellen,
Daer sine souden quellen.
DEn vianden gheboet sente Brandaen
Datsi een wijle souden staen
Ende Judaes souden vermijden;
1500 Gode bat hi in dien tijden,
Dat dien nacht moeste ghenesen
Judaes, ende quijte wesen
Van dien helschen zeere;
Dies bat hi onsen heere.
1505 Weenende hi so langhe bat,
Dat hem God consenteerde dat.
Die duuele doe luude screyden,
Sij borlenden ende si neyden
Dat si sonder hem moesten varen.
1510 Met vele groeten scaren
Keerden sie weder ter hellen.
Doe dreeghden sine te quellen
Vele meer dan si souden
Of sine hadden moghen behouden.
1515 Dat dreeghen dede hem wee,
Daer hi vlotede vp die zee.
Die duuele quamen weder doe
Des morghins vele vroe,
Te Judaes ongheualle.
1520 Crauwels brochten si alle,
Die gloyden ende sneden;
Onlanghe dat zijs vermeden,
Maer in hem dat sise sloughen.
Onscone dat sine droughen
1525 Met alle metten steene;
Sie quelden sine beene.
Doe sine vp ghenamen,
Ende een lettel danen quamen,
Spraken si leelike toe
1530 Sente Brandane doe:
"Daer omme sulle wine pinen meer
Dan hi was ghepijnt eer."
Doe seide sente Brandaen:
"Het sal anders vergaen
1535 Niet te meer en sal ghepijnt sijn hi,
Om dat hi te nacht was bi mi.
Al moghedi vp mi scelden,
Hi en saels niet ontghelden.
Hu scelden hebbic ommare,
1540 Bi Gode, onsen sceppare."
Ende met dieren woorden
Gheboet hi dien verhoorden,
Datsi hem en daden niet meer
Dan also si te voren eer
1545 Des ander daghes hadden ghedaen.
Ende also voerden sine wech saen,
Vele zeer screyende
In dier zwaerre allende.
Doe hiet die heere goede
1550 Vp des zeewes vloede
Volghen met sinen kiele
Na die aerme ziele,
Maer die duuele ontvoerdense saen.
Doe sach hi voer hem vp slaen
1555 Eenen rooc wel gruwelijc;
Dat was een pijne vreeselijc.
Doe voer die goede sente Brandaen
Metten Gods zeghe beuaen
Toten ouersten hende
1560 Onder eene steenwennde;
Huut eenen bernenden berghe te waren
Van menegherande tonghen,
Die hel niet en zonghen
1565 Dan o wy ende wach ende wee;
Eene grondeloze zee
Slouch daervp die west zijde ane,
So datment hoerde dane
Ouer meneghe mile.
1570 Daer na in corter wile
Saghen si huut eenen berghe slaen
Eene vlamme so ghedaen,
Daer die gleinstren hute vloghen
Also groet als een houen
1575 Ende colen also groot als maste.
Daer was pijne ende onraste.
Huut dien seluen berghe ran
Een water sulc en sach noint man,
Het was zwart ende het wiel;
1580 Bander zijde daer hute viel
Een water ende een wint ghereede,
Die also cout waren beede,
Dat nye couder dinc ghewart;
Daer hadden si moylike vaert.
1585 Vp deen zijde was hitte menichfout,
Vp dander zijde wasest so cout
Dat den bomen in dien tijden
Die scorse scoolden vanden zijden.
Doe so hiet sente Brandaen
1590 Hem allen ten riemen gaen;
Beede moonken ende scipman,
Alle vinghen si daer an.
Daer en wilden si niet letten meer.
Daer si waren commen eer
1595 Binnen eenen daghe gheuaren,
Ghekeerden si cume in .ij. iaren.