Hendrik Hamel/Journaal (1655-1656)
[1655.] In Maert quam den Tarter weder, als vooren verhaelt hebben; wij worden belast niet uijt onse huijsen te gaen; den dagh wanneer den Tarter vertrock geliet [258] den opperstuijrman Hendrick Janse van Amsterdam ende Hendrick Janse Bos van Haerlem, bosschieter, dat sij om branthout verlegen waren; gingen naer 't bos, alwaer sij aande cant daer den Tarter voorbij most passeeren, gingen leggen; den Tarterse gesant verbij comende, die met ettelijcke hondert ruijters ende soldaten geleijt wort, braken door de selve ende vattent paert vanden opperste gesant bijde kop; de Coreese clederen uijtgeschut hebbende, stonden (vermits deselve daer onder aen hadden) op haer Hollants voorden Tarter gecleet; veroorsaeckte terstont sulcken confusie, dattet alles in roere was; den Tarter vraeghden haer wat sij voor volcq waren, dog conden malcanderen niet verstaen; belasten datmen den stuijrman mede soude nemen ter plaetse daer hij dien nacht soude logieren; vraeghden aan den geene die hem uijt convoijeerde (14) offer geen tolcq en was die den stuijrman verstaen conde, waer op den meergem: Weltevree door last des Conincx terstont most volgen; wij worden oocq alt samen uijt onse buijrt int Conincx hoff gehaelt; voor de rijcx raden gecomen zijnde, die ons vraeghden of wij daer niet van wisten; daer op wij tot antwoort gaven, dat sulcx buijten onse kennisse was geschiet; evenwel leijde ons een straffe toe, om dat wij van haer uijtgaen niet hadden gewaerschout, yder 50 slagen opde billen; van al 't geseijde den Coninck telckens wiert rapport gedaen, wilde inde 50 slagen niet consenteeren, seggende dat wij door storm ende niet om te rooven ofte stelen op sijn lant gecomen waren, belasten dat sij ons naer huijs souden senden ende aldaer te blijven tot nader ordre. Den stuijrman met den voorn: Weltevree bijden Tarter gecomen ende van alles ondervraecht sijnde, is de saeck bijden Coninck ende Raden soo besteecken dat den Tartersen gesant voor een somma gelts hem liet om coopen, dat de sake aanden groote Cham niet soude openbaren, sorgende dat 't geschut datse op hadden laten duijcken en de goederen souden moeten op brengen; sonden de twee maets weder na de stadt, die terstont inde gevanckenis geworpen zijn alwaer zij na eenigen tijt zijn comen te overlijden, te weten den stuijrman ende bosschieter; wij hebben noijt seeker kunnen vernemen ofse haer eijgen doot gestorven dan van haer om hals gebracht sijn, alsoo geduijrende de gevanckenis bij haer noijt hebben mogen comen ende verboden was [259].
In Junij stont den Tarter weder op zijn comste, worden 't samen bij den veltoverste geroepen, die ons door den voorn: Weltevree van wegen den Coninck aenseijde onder schijn datter op 't Quelpaerts eijland weder een schip was gebleven, den gemte Weltevree door sijn ouderdom onbequaem was, daer nae toe te gaen; datter drie van ons die de spraeck best conde, derwaerts mosten, om te vernemen wattet voor een schip was, soo dat 2 a 3 dagen daer nae een adsistent, den schieman ende een matroos [260] derwaerts vertrocken met een sergiant tot haer geleijder.
In Augustij cregen tijdinge van de twee gevangens haer overlijden ende quam den Tarter wederom; wij worden in onse huijsen wel bewaert ende op lijffstraffe verboden daer uijt te gaen voor en aleer den Tarter 2 a 3 dagen vertrocken was; daegs voorde comste vanden Tarter cregen eenen brief behendicht met een post vande voorseijde drie maets, waer uijt verstonden datse op den uijterste Z: houck van 't land in een vastigheijt waren, ende aldaer seer scherp bewaert worden; tot dien eijnde daer gesonden waren, dat bij aldien den Tartaersen Cham sulcx was ontdect geworden ende ons had comen op te eijsschen dat haer gouverneur alsdan soude schrijven dat sij na 't eijland vertrocken ende onderwegen gebleven waren, om haer alsoo te verduijsteren ende in haer lant te houden [261].
(15) In 't laetse van 't jaer quam den Tarter over 't ijs weder om sijn tribuijt; den Coninck liet ons als vooren inde huijsen wel bewaren.
[1656.] Int begin van 't jaer, alsoo den Tarter daer nu twee mael
geweest ende na ons niet vernomen hadden, drongen eenige Rijcxraden
ende andere grooten die ons sat waren, hart bij den Coninck aan, om
ons van cant te helpen, waer over onder de grooten drie dagen raet
wiert gehouden; alsoo den Coninck, des Conincx broeder, veltoverste
ende andere grooten (ons toegedaen) seer tegen waren; den veltoverste
seijde dattet beter was, eerse ons soude om hals brengen, datse een
van ons tegen twee van haer met gelijck geweer soude setten, ende soo
lange laten vechten tot dat wij doot waren, dat daermede den Coninck
de naem van zijn ondersaten niet soude hebben dat het vreemt volcq
openbaerlijck had om 't leven laten brengen, twelcq ons van goede
luijden wiert secretelijck geseijt; geduijrende de vergadering was
ons belast inde huijsen te blijven; wij niet wetende wat ons nakende
was verhaelde sulcx tegens voorn. Weltevree, die simpelijck tegens
ons seijde: kent gijlieden nog drie dagen leven, gij sult wel langer
leven; des Conincx broeder die als hooft vande vergadering was, wanneer
daer nae toe ging ende weder van daen quam, onse buert moste voorbij
passeeren, namen hem waer, vielen op 't aengesicht voor hem neder, waer
over ons ten hooghsten beclaeghde ende den Coninck zulxs aendienende,
hebben alsoo door den Coninck ende sijn broeder tegen het woelen van
veele ons leven behouden, wierden bij den Coninck, op 't aendringen
van onse wangunstige, dog tot geluck der te recht gecomene, soo sij
voor gaven dat wij weder bijden Tarter mochten loopen ende daer meer
swarigheijt uijt conden ontstaen, in de provintie Thiellado [262]
gebannen, alwaer ons den Coninck uijt sijn eijgen incomst 50 lb rijs
smaents toe leijde.
Int begin van Maert zijn wij uijt des Conincx stad te paert vertrocken, bijden veelmaelgene Weltevree ende andere bekende tot aende rivier een mijltje buijten de stadt uijtgeleij gedaen. Wij in de schou gegaen sijnde, vertrock geseijde Weltevree wederom naede stadt, zijnde 't laetste dat wij hem gesien ofte seekere tijding van gehoort hebben; wij reijsden den wech tot inde stadt Jeham die opgereijst waren, passerende de selve steden, worden van stad tot stad van eeten en paarden op slants costen versien, gelijck opde boven reijs oocq geschiet was; eijndelijck in de stadt Jeam gecomen sijnde ende aldaer vernacht hebbende, sijn smorgens van daer weder vertrocken, ende quamen smiddaghs in een groote stadt met een fort, genaemt Duijtsiang ofte Thella Penig [263] alwaer de peingse [264] dat is de eerste naest den stadthouder ende overste over de militie van die provintie sijn residentie hout; wij wierden nevens des Conincx brieven bijden sergiant die ons geconvoijeert hadde aanden overste overgelevert; den sergiant wiert terstont belast om de drie maets 't verleden jaer uijt des Conincx stadt gesonden te halen ende bij ons te brengen, waren in een schans daer den vice admirael woont ontrent (16) 12 mijl van daer gelegen; gaven ons terstont een lants huijs daer wij met malcanderen woonde, drie dagen daer nae quamen de drie maets mede bij ons, waren doen nog 33 man sterck.
In April cregen nog eenige vellen die soo lange op 't eijland gelegen hadde, sijnde van weijnig importantie alsoose niet waerdig en waren om na des Conincx stadt gevoert te worden, maer dese plaets niet boven de 18 mijl van 't eijland ende dicht aende zeecant gelegen, conde gevoegelijck daer gebrocht worden, met welcke vellen wij ons wederom een weijnig in de cleeden staaken ende 't gene in ons nieuwe logiement van nooden hadden versagen; den gouverneur belaste dat wij tweemael smaents 't gras vande marct ofte pleijn voort slants ofte raethuijs mosten uijt plucken ende schoon houden.
 Publiek Domein
|
|---|
| Deze bron (Hendrik Hamel/Journaal (1655-1656)) is (gedeeltelijk) afkomstig van Project Gutenberg.
Bronnen afkomstig van Project Gutenberg zijn in het publiek domein. |