Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants/Giorno Naturale

← Co­ro­gra­fia. Plaets of Land­be­schrij­vin­ge

Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants (1644) door Cesare Ripa et al. Gior­no Na­tu­ra­le. Dagh nae de Na­tue­re. De konstige of gemaeckte Dag. [etc.], p. 79-80

Gra­ti­tu­di­ne. Danck­baer­heyt →

Uitgegeven in Amstelredam door Dirck Pietersz Pers.

[ 79 ]

Giorno Naturale. Dagh nae de Natuere.

DE Dagh wort een gevleugelt Iongelingh afgeſchildert, om reeden die in de beeldniſſe van ’t Iaer is gedaen, met een circkel in de hand, ſittende op een wagen boven op een wolcke, met een ontſteecken toortſe in de hand, weſende de wagen van vier paerden voortgetrocken: waer van ’t eene wit, ’t ander duyſter ſwart, en d’andere twee kaſtanie bruyn ſullen weſen: uytdruckende de vier deelen des daeghs, te weten het op en ondergaen van de Sonne, den Middagh en Middernacht, welcke viere te ſaemen gevoeght zijnde, maecken den natuerlijcken dagh: dat is alle de tijd, die de Sonne op een mael doet, in ’t ommeloopen van den gantſchen Hemel, ’t welck door den circkel, die hy in de hand heeft, wort te kennen gegeven.

De konſtige of gemaeckte Dagh.

EEn Iongelingh van ſchoon opſicht met vleugels: om dat hy een deel van den Tijd is, voort getrocken zijnde van twee roode paerden, die van Aurora worden geleyt, in de reſt is hy als de bovengeſtelde beeldeniſſe.
De twee paerden zijn de Morgen en Avondſtond, dat is alle de tijd ſoo lange als men ’t licht op ’t aerdrijck ſiet. En daerom wort geſeyt dat Aurora den dagh geleyt, want zy komt altijd eer den dagh aenbreeckt.

De konſtige Dagh.

EEn Ionghman in ’t wit gekleet, blinckende, met vleugels, en gekroont mette Ornithogale, weſende een witte bloeme, die ſich in ’t opgaen van de Sonne begint te openen, en in ’t ondergaen te ſluyten. Even gelijck de Poëten doen, die by het openen van den dagh, het opgaen van de Sonne verſtaen, en by het ſluyten, het ondergaen deſſelven.
Hy houd een Pauwe in de hand, mette ſtaert om leegh en geſloten, ſulx dat hy de oogen van ſijnen ſteert bedeckt, overmits alle ſterren, by daege, te ſchuyl zijn, ’t welck [ 80 ]door de oogen, op den Pauwenſteert verſtaen wort. Tot naevolginge van d’Oude, die daer verſierden dat Iuno de ſuyvere en volmaeckte locht was, waer over oock hare koets van Pauwen wierde voortgetrocken.

Anders.

EEn gevleugelt Iongeling, die in de rechter hand een ruycker met bloemen hout, en in de ſlincker een ontſteecken fackel.