Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants/Luguria

‘Luguria’ door Cesare Ripa

Afkomstig uit Cesare Ripa et al. (1644) Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants, Amstelredam: Dirck Pietersz Pers, p. 238-240. Publiek domein.

[ 238 ]

Luguria.

EEn magere Vrouwe, doch manlijck en wreed van opſicht, ſittende op een klippe of ſteen, hebbende een beknopt kleed met een goude cierſel, over de ſchouder een borſtſtuck, en een Helm op ’t hoofd. Houdende de rechter hand om hoogh en open, alwaer een oogh in ’t midden is, en met de ſlincker hand ſalſe met een aerdigheyt een Palmtack houden, aen de rechter ſyde een Roer van een Schip, en aen de ſlincker ſyde twee of drie pijlen.
Ligurien, nae dat Blondus ſeyt, is het eerſte Landſchap van Italien van den Apenin af tot aen de Toſcaensche Zee. Cato, Sempronius en Beroſus, ſeggen dat het genaemt is nae Liguſtus de ſoone van Phæton de Egyptenaer, die [ 239 ]in deſe plaetſe met ſijnen Vaeder is komen woonen, aleer de Griecken van Attica aengekomen waeren, met Ænotrius van Arcadien. Het is daer nae oock Genoveſato geheeten, nae de voornaemſte ſtad Genoua, zijnde de eedelſte van deſe Provintie. Mager en op een ſteen iſſe geſtelt, om dat het meeſte deel van dit Landſchap onvruchtbaer is, gelijck Blondus ſeyt, oock ſonden de Romeynen nae Genoua geene Colonien of plantelingen als zy wel deden in andere deelen, om dat zy vreeſden dat de Soldaeten daer niet ſouden konnen woonen noch leeftocht hebben. Strabo ſeyt, dat het Genoveſaet tuſſchen de bergen van Apenin is gelegen, en dat de Boeren, om te leven, de ſteenen moſten doorwroeten totten bouw.
Het kleed met goud geciert, bediet de overvloet van geld, goud, ſilver en andere oneyndelijcke Rijckdommen, die zy door haere dapperheyt hadden verkregen. Zy houd in de ſlincker hand een Palmtack, om dat de Paus alle Iaren in de Vaſten, door den overvloet van deſe boomen, daer mede de benedictie of zegen geeft aen alle Cardinalen, Prelaten en andere voornaeme luyden.
De rechter hand met een oogh in ’t midden, bediet de naerſtigheyt van deſe Volckeren, waer door zy ’t gebreck dat de Natuyre haer heeft verleent, ſouden vervullen, door het naejaegen van veele konſten, om daer van wel te leven.
Deſe beeldniſſe wort met een wreet opſicht afgemaelt, gewapent zijnde met een Borſt-ſtuck, Helm, Schilt, Pijlen en een beknopt kleed, om dat, gelijck Strabo en Plinius verhaelen, dit Landſchap altijd heeft gehad, ſeer manhafte en welgeoeffende Soldaeten, die Schilden plachten te gebruycken, en waren goede Lancy-werpers. Jordanus Monachus ſeyt, dat deſe Volckeren lange weigerden om ſich onder ’t Roomſche jock te begeven, en datſe ſeer moedige en hartneckige tegenſtant deden. En Livius ſprekende van haere wreedheyt, ſeyt datſe ſcheenen geboren, om den Romeynen in haere krijghskonſt werck te geven: die dickwijls met liſtigheyt oock moſten hand aen hand komen: en daer was geen Landſchap waer in de Romeynſche ſoldaten geoeffender en dapperder van daen quaemen, om de ſwarigheyt van de plaetſen, tuſſchen de ſteile geberghten, dieſe nootſaeckelijck moſten beklimmen: als mede door de wackerheydt en moedigheydt van deſe luyden, die den Romeynen geen tijd vergunden, om ſich te verpooſen. Deſe moedigheyt gebruyckten zy wel, nae dat Livius en andere getuygen, maer zy zijn niet te min daghelijx door dappere aenvallen t’onder gebracht. Onder welcke aenvallen ſal ick niet verſwijgen de overwinninge die Biagio Aſareto gehad heeft, tegen Alphonſus Koningh van Arragonien, die sich gevangen gaf in handen van Iacomo Iuſtiniani, eene der Heeren van ’t Eylant Scio, en van de hoofden der Scheepsvlote, zijnde eene doorluchtige naeme van ſijne dapperheyt. Van gelijcken wierde in deſe heerlijcke overwinninge gevangen, Iohannes, Koningh van Navarre, en d’Infante Henric ſijn broeder, gelijckmen in de Hiſtorien van Naples en in ’t kort begrijp van Collenutius kan ſien. Ick ſal naelaeten te ſpreecken van de wonderlijcke aenſlaegen, daer verſcheiden Ridders en beroemde Capiteynen, tot verſcheyden tijden, groote overwinningen, door haere dapperheyt, hebben verkregen.
Het Scheepsroer worter ter ſyden geſtelt, ſoo om de goede Regeeringe van deſe edele Provincie uyt te drucken, als mede om hare beſtieringe totte Zeevaert, om dat dit Landſchap aen de Zee zijnde gelegen, zy daer in groote Meesterſchap hebben gebruyckt, ſoo wel in Vreede als in Oorlogh, als hebbende gehad, en als noch, ſeer vermaerde Mannen die ’t bewindt ter Zee gehad hebben. Eertijts iſſer geweeſt Chriſtophorus Columbus, wiens doorluchtige naeme eeuwigh ſal leven, daer hy door de Schipvaert, met verbaeſtheyt van de Natuyre, door een onverwinnelijck gemoed en ſonderlinge kloeckheyt, totte onbeklimlijcke plaetſen, is doorgedrongen, en heeft 1492 nieuwe Werrelden gevonden, die aen de voorgaende eeuwen onbekent waeren. Franciſcus Maria Hertogh van Vrbin, een Man van ſonderlinge dapperheyt en wijsheyt, die de heyrkrachten des Paus en der Venetianen heeft beſtiert. Nicol. Spinola Generael van de Scheepsvloote van Keyſer Frederic. ii. Anſalolus Generael van de Zee, en voornaemſte Fiſcus en Stadhouder van den Griexſchen Keyſer, die tot vereeringe kreegh ’t Eyland van Mitilenen. Wat ſal ick ſeggen van Giov. Giuſtiniani, eene van de Heeren [ 240 ]van ’t Eylant Scio, Generael ſoo ter Zee als te Lande, onder den Keyſer Conſtantinus van Conſtantinopel. Andreas Doria Generael van de Zee, voor den Paus, Koning van Vranckrijck, voor Carol. v Keyſer, en Philippus Koningh van Hiſpanien, en ten laeſten Giovan. And. Doria, oock voor den ſelven Koningh. Maer waer heb ick Helvius Pertinax, gelaeten, die door ſijne dapperheyt en deught, tot het Roomſche Rijck is opgeklommen? Maer ’t welck noch meerder eere waerdigh is, ſoo hebben zy in den Geeſtlijcken ſtaet gehad ontallijcke Prelaten van de H. Kercke, Biſſchoppen, Cardinaelen en Pauſen, als daer zijn Innocentius de iv, Adrianus v, Nicolaus v, Sixtus iv, Innocentius ix en Iulius ii. Ick ſoude hier veele andere konnen by voegen, maer om niet verdrietigh te zijn, ſal ick ’t naelaeten, alſoo deſe Provintie veel meerder lof als het mijne is waerdigh.