Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants/Simulatione

← Pe­ri­co­lo. Ge­vaar

‘Si­mu­la­tio­ne. Ge­veinst­heyt, Vein­sin­ge’ door Ce­sa­re Ri­pa

Hip­po­cre­sia. Ge­veinst­heyt, […] →

Afkomstig uit Cesare Ripa et al. (1644) Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants, Amstelredam: Dirck Pietersz Pers, p. 164-165. Publiek domein.

[ 164 ]

Simulatione. Geveinſtheyt, Veinſinge.

EEn Vrouwe met een Mom voor ’t hoofd, die twee aengeſichten vertoont, in ’t weerſchijn gekleet, houdende in de rechter hand een Exter, in de ſlincker een Granaetappel, en voor haer voeten ſal een Aep of Meerkat ſtaen.
Veinſinge is door een dobbelheyt en gelaet, ſijn eygen hert en gemoed verbergen: En hierom houtſe de Mom voor ’t geſicht, deckende het waere om het valſche te vertoonen, [ 165 ]’t welck mede door het weerſchijne kleed vertoont wert. Zy hout een Exter in de rechter hand, om dat deſe Vogel Geveinſtheyt bediet, vermits die van d’eene ſyde witte en van d’ander ſyde ſwarte veeren heeft. De Granaetappel in de ſlincker hand, gelijck Pierius verhaelt, vertoont, dat de meeſte Menſchen begeeriger zijn, meer in ſchijn als in der daed te weſen. En om dat de Granaetappel, boven alle andere appelen, ſijnen koper geheel beſpot, als op de proef niet over een komende, lockende die haer aenſien, met haere purpre, bloosende, en aengenaeme verwe: maer ’t gebeurt ten meeſtendeel dat die dieſelve open doen, bevinden datſe muf, verrot en ſtinckende zijn. Waer door ’t gebeurt is dat veele van de Oude, de geveinſde Goedheyt by ſoodaenigen appel hebben uytgebeelt. Van gelijcken heeft oock de School-leeraer van de ernſthafte leeringe de Hovaerdige by een Granaetappel vergeleken, die van buyten ſich ſeer geciert en van ſonderlinge ſchoonheyt vertoonden, maer van binnen waeren die verrot. Deſe ſlagh van Menſchen zijn van Horatius in ſijne dichten aengemerckt.
Lucianus vergelijckt deſe luyden by de boecken van Tragedien of treurſpelen, diewelcke ſeer cierlijck vergult, met purper overtrocken en fray gebonden zijn, ſulx datſe van buyten ſeer ſchoon zijn om aen te ſien, maer van binnen begrijpen dieſelve niet anders als bloetſchanden, verkrachtingen, raſernien, vadermoorderien, ellenden, jammeren, ondergang van eerlijcke geſlachten, van ſteden, en alle ſlagh van wreede en beeſtachtige ſchelmerien. De Aep worter ter ſyden geſtelt, om dat de Egyptenaers als zy een perſoon die ſijne gebreecken veinſt, en ſijn eygen vuyligheyt bedeckt, wilden uytdrucken, ſoo naemen zy eenen Aep die daer piſte, om dat dit Dier ſoo mijdſaem en beſchaemt van natueren is: Want als het ſijne blaeſe heeft geloſt op de maniere als geſeyt is, ſoo doet het gelijck de katte, die een kuyl in der aerde graeft, waer in zy haer vuyligheyt verbergt, werpende aerde daer over tot dieſelve geheel bedeckt is.