Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants/Superbia
| ← Speranze Fallace. Hope die valsch is | ‘Superbia. Hovaerdye’ door Cesare Ripa | Fede Maritale. Houlijx Trouw → |
| Afkomstig uit Cesare Ripa et al. (1644) Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants, Amstelredam: Dirck Pietersz Pers, p. 207. Publiek domein. |
Superbia. Hovaerdye.
EEn ſchoone en hooghmoedige Vrouwe, ſeer adelijck in ’t root gekleet, met goud gekroont en groote menichte van eedelgeſteenten, houdende in de rechter hand een Pauw, en in de ſlincker hand een Spiegel, waer in zy ſiet, en haer ſelve ſpiegelt.
De Hovaerdye gelijck S. Bernardus ſeyt, is een ongeregelde genegentheyt van eygen hoogheyt, en daerom plagh dieſelve meeſtendeel te heerſchen in lichthertige en ongeſtadige Verſtanden. En hier uyt komt het datſe ſchoon, hooghmoedigh en rijcklijck gekleet wort.
Het ſpieglen vertoont dat ſich de Hovaerdige ſchoon en lieflijck laet duncken, ſich ſelve in deſe geluckſaligheyt, die in hem is, lief koſende, waer door hy de ſtoutmoedigheyt in ſich voed, ſonder dat hy oyt ſijne oogen die hem ſouden mogen moeylijck en verdrietigh maken, nae ſijne onvolmaecktheyt wil keeren: Daerom wort hy de Pauw vergeleecken, diewelcke in ſijne uytwendige veeren behagen ſcheppende, ſich te groots hout, om in ’t geſelſchap van andere Vogelen te verkeeren.
De kroone op de maniere als geſeyt is, bediet, dat de Hovaerdige ſeer begeerigh is om over andere luyden te heerſchen en te gebieden, en dat de Hovaerdye een Koninginne is, of gelijck Salomon ſeyt, een wortel van alle gebreken. En dat de Hovaerdye voornaemlijck onder de kroonen en hoogheden wort verberght en verkregen: waer van Lucifer een klaer voorbeeld is, diewelcke zijnde op de ſpitſe van ſijne geluckſaligheyt, valt in d’ellendige ſlavernye van de Hovaerdigheyt, gelijck Dante ſeght:
’t Begin van d’eerſte val was ſnoode hovaerdy,
Die ghy ſaeght hart gedruckt met ’s Werrelts ſlaverny.
En ’t ſpreeckwoort luyt: Wie hoogh klimt, valt leegh.
Het roode kleed geeft te verſtaen, dat de Hovaerdye meeſt gevonden wort in cholerique of oplopende, en in ſanguine of blygeeſtige luyden, diewelcke ſich altijt groots houden, ſoeckende, dit gevoelen van haer ſelve met geweld ſtaende te houden, en dat door de uytwendige vercierſelen van haer lichaem.