Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants/Theologia

‘Theologia. Godgeleertheyd’ door Cesare Ripa

Godvruchtigheyt der kinderen tegens haere Ouderen →

Afkomstig uit Cesare Ripa et al. (1644) Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants, Amstelredam: Dirck Pietersz Pers, p. 175-176. Publiek domein.

[ 175 ]

Theologia. Godgeleertheyd.

EEn Vrouwe met twee ongelijcke aengeſichten, ſiende met het jeughdelijckſte ten Hemel, met het oudſte nae der aerde, ſittende op een Hemels kloot, of een blauwe ronde bolle vol ſterren, houdende haere rechter hand voor de borſt, en de ſlincker uytgeſtreckt nae der aerde, de ſlippe van haer kleed ophoudende, alwaer een Radt ter ſyden ſtaet: ’t welck is het eygen Hierogliphiſch beeld in de H. Schriftuyre, van de Theologiſche kenniſſe: want gelijckerwijs het Rad de aerde niet raeckt, ten zy alleene met den ommetreck of onderſte rondigheyt, hoewel ’t ſich nochtans beweeght, alſo moet een oprecht Godgeleerde, ſijne ſinnen ſtieren nae de kenniſſe, doch alſo, dat hy die ſlechts, gaende maecke, en niet alles over hoop ſmijtende, verwarre.

De twee aengeſichten waer mede zy nae den Hemel en nae der Aerde ſiet, bedieden, gelijck Auguſtinus tot Voluſianum ſeyt, dat de Godgeleertheyt is geveſtight in ’t geſtadigh opmercken en in ’t ſtantvaſtigh beminnen van God en van ſijn evennaeſten, en daerom kan zy tot God niet opwaerts ſien, of zy moet oock het oogh nederwaerts op haeren naeſten ſlaen: en dit bediet, dat een Godgeleerde niet van noode heeft, dat hy [ 176 ]ſoo hoogh ſtijge met ſijn verſtand, dat hy met eenen oock niet ſoude dencken, dat hy een Menſch waere, en dat hy lichtlijck in veel doolingen kan komen te vervallen, en daerom moet hy voorſichtlijck gaen, en met opmercken voor hem ſien, hoedaenigh hy Gods Woort ſal uytleggen en verkondigen.
Met een jeughdigh geſicht wort zy gemaelt, ten Hemel ſiende, want gelijck hooge en wijt afgeſcheydene dingen nieuwsgierigh zijn en aengenaem: alſo zijn de aerdſche en nedrige dingen, om datſe veel moeylijckheyt en ſwarigheyt onderworpen zijn, onaengenaem en verdrietigh.
Zy ſit op eenen Hemel vol ſterren, vermits de Godgeleertheyt haer ruſte niet ſtelt in eenige aerdſche ſaecken, maer gaet regelrecht ſtreven nae de kenniſſe Godes, van waer zy daer nae, een regel en richtſnoer krijght van wetenſchap en kenniſſe van alle dingen, die haer licht maeckt, in die dingen, die wy met groote verwonderinge, hier op der aerde, met onſe oogen aenſchouwen.
De handen voor de borſt, drucken de ſtaetigheyt uyt, om dat deſe een kenniſſe aller kenniſſen is.
De ſlippe van ’t kleed die mette handen opgehouden wort, bediet dat het eene deel van de Godgeleertheydt, ſich ſtreckt tot aerdſche, doch noodſaecklijcke dingen, diewelcke daer in beſtaen, dat wy onſe handelingen oprechtlijck nae de deughd ſullen ſtieren, om de ſonden te mijden, om God inwendigh en uytwendigh te eeren, en andere dingen, die daer zijn als een kleed waer onder wy niet doordringen, ten zy de gemoederen van God verlicht zijn.