Nieuwe Tijdinghen/1620/23 september (2)
| ← 23 september 1620 [1] | Verhael hoe dat den Nieuvven Ghepretendeerden, Coninck in Bohemen, den thienden man binnen Praghe op ontboden heeft, met allen de Boeren ende wilt seluer te velde comen
[Nieuwe Tijdinghen], Boekje Lll, [woensdag] 23 september 1620 |
25 september 1620 [3] → |
Verhael hoe dat den
Nieuvven Ghepretendeerden,
Coninck in Bohemen, den thienden man binnen Praghe op ontboden heeft, met allen de Boeren ende wilt seluer te velde comen.
Overghesedt wt den Hoochduytsche in onse Nederlantsche sprake.
Eerst Ghedruckt den xxiij. September 1620.
_p_1_illustration.jpg)
T’Hantwerpen, By Abraham Verhoeven, op de Lombaerde veste, inde gulde Sonne 1620. Met Gratie ende Privilegie.Lll.
Tijdinghe vvt Praghe, van 1. September.
EN Saterdach is den Marckgraef van Jegherendorp mette hulpe van d’andere Slesingiers alhier ghecomen sterck wesende 4000. mannen te voet ende te peerde, die trecken alreede naer Coninckx Gretz in Bemen, zijne Gepretendeerde Majesteyt sal de naestcomende weke selve in persoon te velde trecken, die opmaninghe vanden 8. ende 10. man treckt ghesamentlijck mette Ridderschap sterc te samen, heden naer den noen sal den Gepretendeerden Coninck oock met zijne Cauaillerie in’t veldt monsteren, ende men sal alhier eenen grooten hoop volck t’samen brengen.
Den Keyser verdeylt zijn volck, ende heeft Dam[ 4 ]pierre met eenighe 1000. mannen naer Weenen ghesonden, ende den Graue van Bucquoy die wat swac is, maer versterckt gheworden met eenighe Beyersche Soldaten, is alreede opghebroken, ende naer Bemen ghetrocken, om teghens henlieden te stellen, men doet ouer al groote neersticheyt, Die dry steden van Praghe willen Soldaten lichten voor dry maenden op dat de Borghers t’Huys souden mogen blijven, om soo verre des noot zy hen van wt henne huysen te moghen defenderen, het salder nu moeten buyghen oft breken.
D’opmaninghe van man voor man, sal doort gansche Landt ghedaen worden, heden salmen den Courier weder af veerdighen, zijne ghepretendeerde Co. Maiesteyt soude gheresolueert wesen, liever al te waghen, wat hy heeft als de Croon te verlaten.
VVt Nieuvvenſol in Auguſti.
Den Landtdach alhier heeft een eynde genomen, de Honghersche begheeren ende blijven by de Resolutie, dat haere Keyserlijcke Majesteyt binnen veerthien daghen sal seynden naer Presborch andere gedeputeerde met ghenoechsame volmacht oft Procuratie, ende hem resolveren van mette Bemen, ende alle d’andere gheconfedereerde Landen peys te maken, soo sullen zy haere Keyserlijcke Majesteyt voor hennen Coninck houden, soo niet, soo is Betlehem [ 5 ]alreede met een helligher stemme voor Coninck van Hongrijen ghedeclareert, ende sal de Oorloghe met macht ghecontinueert worden, alsoo hy Betlehem Gabor alreede 18000. mannen naer Oostenrijc ende Bemen heeft geschickt, ende noch 50000. daer onder 1500. vrije Heyducken zijn, die in eenighe plaetsen hierom verdeylt ligghen, mette welcke hy Betlehem de naestcommende weke naer Presborch wilt trecken, ende soomen seyt hem wilt laten Croonen, ist moghelijck, den welcken noch daghelijcx doet volc lichten, gheeft aen eenen Ruyter 2. ende aen een Voetknecht 1. Daelder ter maent, Dies sullen zy de vrije buyten voor hen behouden, daeromme moghen die vande Steyrmarckt ende Oostenrijck wel toesien.
VVt Praghe den 4. September.
Den Beyerschen Courier ofte Post, is weder met ghevinde der Keyserlijcker Patenten, ende die daer by gheslotene Ghedruckte Deductie met dese Resolutie weder affgheveerdicht ende gedepescheert, als namentlijck dat zijn versoeck geensints en kan achtervolght worden, ende indien hy yet vyantlijcken wilt attenteren, soo en salder aende behoorlijcke middelen van defensien gheen ghebreck zijn, want de Bemen zy zijn gheresolueert alle haere goederen, have, ende Erue, Goet ende Bloedt met malcanderen daer voor te stellen, ende de wtcompste Godt den [ 6 ]rechtveerdigen Rechter te beuelen, maer hare Doorluchtigheyt is sonder de Resolutie te verwachten met 3. Regimenten voetvolck, ende 1000. Ruyters met thien stucken Gheschut ghecommen by Wittingari, ende Nieuhuysen, d’welck is een passagie naer Praghe, Mayeren, ende neder Oostenrijck, die den Graue van Mansvelt met 8000. mannen bewaert, ende alsoo hem zijne Doorluchticheyt te swack bevandt, is wederomme naer Weithouen ghekeert, die den Grave van Mansvelt stracx is nagevolcht.
Den Keur-vorst van Saxen wilt nv eerst eens sien wat diligentie datmen doen sal, op t’ghene hy heeft geschreuen en versocht aen die vande Overlausnitz, van dat sy teghen den 7. deser eenen Landt-dach tot Pauzen souden houden, om aende Staten te proponeren d’ordre die sijne Kheur-vorstelijcke Ghenade van sijne Keyserlijcke Majesteyt is hebbende, Waer ouer onsen nieuwen Ghepretendeerden Coninc heeft den Landt-Hooftman bevolen dat hy de Staten gheenssints en soude beschrijven, nochte in gheene Resolutie te treden.
VVt Dreſden den 4. Sept.
Ghisteren zijn alhier ghearriveert 150. waghens wt de platte Landen, gheladen met Wijn, Bier, Broot, Hauer, ende andere nootdruft om t’selue te voeren naer Bisschips Werda. Interim so is het [ 7 ]voetvolck wt den Legher by Brisnitz, namentlijck twee Regimenten van xx. Vendels wesende 7000. mannen sterck, by Alidresen intrent Stolpen opghebroken, met vier Veldt-stucken, vijf Muerbrekers, zeuen Mortiers, ende t’sestich Artillery Waghens, de welcke 200. Soldaten vrouwen met vlieghende Vendels sijn naer ghetrocken, ende hebben int Dorp Weissagh overnacht, sy sullen morghen naer Bisschops werda marcheren, alwaer den gheheelen Legher sal t’samen comen, om naer Pautzen ende andere ses Steden te trecken.
Binnen dry daghen sal haer Keur-vorstelijcke Ghenade mette Hoff-Vane oft Cornette sterck wesen 800. Ruyters, ende andere 1200. peerden, ende het achterghebleuen volck naer marcheren oft volghen, morghen oft ouermorghen sal Hertoch Frederick van Saxen Altenburgh met het vry Vendel voedt-knechten 1200. sterck sijnde alhier comen, ende hem by de andere Regimenten vueghen.
Dit is t’principaelste datter nv corts ghepasseert is, men verhoopt metter hulpe Godts, dat eerlanck s’Keysers volck victorie sal hebben, want de Legers ouer al marcheren.
FINIS.
De Priuilegie van onſe Ghenadighe Princen.
ALBERTVS ende ISABELLA Clara Eugenia Eertſz-Hertoghen van Ooſten-rijck, Hertoghen van Borgondien, Brabandt, ende Souueraine Princen van Nederlandt, &c. Hebben door ſinguliere Priuilegie verleendt int’ Iaer ons Heeren ſeſthienhondert ende vijf, Onderteeckent I. de Buſſchere, ghegunt ende verleent aen Abraham Verhoeuen, geſworen Boeck drucker binnen Antwerpen, te mogen Drucken ende te ſnijden in houdt oft Copere Platen, ende te vercoopen, in allen de Landen van hare ghehoorſaemheydt, alle de Nieuvve Tydinghen, Victorien, Belegeringhen, ende innemen van Steden, die de ſelue Princen ſouden doen oft becomen, ſoo in Vrieſlandt oft ontrendt den Rhijn: Ende midts dien in deſe Nederlanden ter oorſake van den ghemeynen Treues ſulckx niet te paſſe en compt, Soo hebben hare voorſeyde Hoocheden aen den ſeluen Abraham Verhoeuen, wederom op een nieuwe toeghelaten te mogen Drucken, ſnijden, ende te veroopen alle de Victorien, Belegeringen, innemen van ſteden ende Caſteelen die voor de Keyſerlijcke Majeſteyt ſouden gheſchieden in Duytſlandt, in Bohemen, Moravien, Ooſten Rijck, Sileſien, Hungharijen, ende andere Provintien in het Keyſerrijck ghelegen, ghe-exploiteert van wegen den Graue van Bucquoy, ende Dampier, oft andere, midts-gaders oock alle de Nieuwe Tijdinghen van Hollandt, Brabandt, ende andere Provintien van Ouermaze comende, &c. Verbiedende aen allen Boeck druckers, Boeck-vercoopers, Cremers, ende andere de ſelve naer te Drucken oft Conterfeyten in eenigerhande manieren, Op de penen daer toe gheſteldt, breeder blijckende by de Brieven van Octroye, verleendt den xxviij. dach Ianuarij 1620. In hunne RadenGheteeekentA.I. Cools.
D’ander inden Secreten Rade gedaen den vj. Meert 1620.
OnderteeckentD. Gottignies.