Nieuwe Tijdinghen/1620/ca. 29 mei
| ← Extract wt sekere Missive geschreuen wt Constantinopelen. […] | Verhael hoe de Kosagghen wederom in Moravien ende Slesien gevallen zijn, ende grooten Buet gecreghen hebben. Ende hoe dat den Pfaltz-Grave noch tijdt ghegheuer is om de Croone van Bohemen af te legghen tot den 1. Junij 1620.
[Nieuwe Tijdinghen], Boekje X, [ca. 29 mei] 1620 |
Verhael hoe de
Kosagghen wederom in
Moravien ende Slesien gevallen ziin, ende grooten Buet gecreghen hebben.
Ende hoe dat den Pfaltz-Grave noch tijdt ghegheuer is om de Croone van Bohemen af te legghen tot den 1. Junij 1620.
t’Hantwerpen, By Abraham Verhoeuen, op de Lombaerde veste, inde gulde Sonne 1620.X.
Met Gratie ende Preuilegie.
wt weenen in Oostenrijck.
INt leste van April zijn hier tot Weenen ontrent twee hondert Polacken ghecomen, de welcke segghen datse wt Polen getrocken zijn ontrent duysent sterck, om in Slesien den wech te versoecken, waer door noch andere ses duysent Polacken souden moghen passeren, die ghereedt waren om te marcheren, ende den Keyser te comen dienen, desen voortocht van duysent Polacken ende d’andere hebben thien mael met den Vyandt gheslaghen, soo in Slesien als in Moravien, ende hebben ten minsten, soo sy segghen twee duysent vanden vyant doot gheslaghen, dan daer zijnder oock acht hondert van [ 4 ]hunne ghesellen gebleuen, oft zijn verstroyt, oft hebben hun erghens ghesalveert, het welcke sy niet en weten, midts van hun gheen tijdinghe en hadden, de principaelste vande Polacken die nv comen zijn, hadden des anderen daechs naer hun Arrivemendt Audientie by den Keyser, ende versekerden den Keyser datter noch 16. duysent op de Frontieren waeren, om zijne Majesteyt te comen dienen, twee daghen daer naer zijnder noch 300. andere ghecomen, ende daer naer noch 200. soo datter 700. ghearriveert zijn ende daer souder vande duysent noch 300. ghebreken die sy gheloouen datter moeten ghebleuen zijn, mits sijder geene tijdinge van en hebben, daer sijnder oock eenighe vande ghecomene gheweldich ghequetst.
Van Breslauw wt der Slesien.
Over weynich daeghen zijnder ouer de duysendt Cosagghen aen diveersche plaetsen den Hertoch van Brieg int Lant ghevallen, hebben daer vier Dorpen verbrant ende gheplondert, oock een kerck daer veel volcx in ghevlucht was ouervallen, de lieden doodt gheslaghen, ende andere Edel Jonckers huysen berooft ende in brandt gefteken, sy hebben ouer de dry Tonnen Goudts weert Buedt ghekreghen, de Slesische vervolchden hun, maer by Oppelen laghen noch xij. duysent Cosaggen, die de passagie op Moravien wilden nemen, om by den Keyser te comen. [ 5 ]
De Cheurvorsten die vergadert gheweest zijn tot Mulhausen, int Landt vanden Hertoghe van Saxen hebben hunne Ghecommitteerde ghesonden aenden Palatin, om hem te vermanen, ende exhorteren inden name vande selue Cheur-Vorsten, dat hy soude renoncieren de Croone van Bohemen, ende het Coninck-rijck weder stellen inde handen van hare Keyserlijcke Majesteyt als aenden oprechten ende waerachtighen Coninck, ende hebben hem ouer sulcx ses weken ende eenighe daghen tijdt ghegeuen, om hem te resolueren, men segt dat den voorschreuen Hertoge van Saxen een groot volck by een heeft, ende dat hy gheresolveerdt is van dier zijden in Bohemen te vallen, om den keyser alsoo te dienen, ende helpen dat de Rebellen ghestraft worden.
Wt Franckfort schrijftmen datse aldaer tijdinge hadden wt Elsaten dat den Marquies van Dourlach die de passagie ghesloten hielde, de selue soude gheopent hebben, ende het Keyserlijc volc de passagie verleent, dan de sekerheyt en wistmen noch niet wel.
Wt Cassauw in Hongharijen 1620.
Bethlem Gabor is noch alhier, hy doet ouer al groote preparatie totten oorloghe maken, hy heeft vier daghen naer malcanderen alle daghe seven duysent mannen laten monsteren, de welcke hy naer den nieuwen Coninc van Bohemen seynden wildt, hy [ 6 ]doet noch ghestadich volc lichten om eenen Legher van veertich duysent mannen t’samen te brengen.
Den voorscheuen Gabor hout des Keysers Gesanten tot Edenburg, noch strenghelijck gevanghen de welcke naer Constantinopelen reysen wilden.
Wt Weenen 4. Mey 1620.
Deser dagen zijnder van hier twee Couriers vertrocken, den eenen naer Bethlem Gabor ende den anderen naer den Coninc van Polen.
Den ouersten Stenzel heeft bevel van Bethlem Gabor dat hij de Hoochduijtsche Soldaten alle wt het Slodt tot Presburgh soude doen vertrecken.
Den ouersten tot Comorra is met vier duijsendt Hunghersche omcinghelt, den Gouverneur die daer in leijt houdet noch sterck voor den keijser, hoe wel hij om proviande gheschreuen hadde, den Gouverneur heeft eenen Ghesandt wt het Casteel ghesonden den welcken de Hunghersche terstondt bij den kop hebben ghenomen ende in stucken ghehouwen, ende de quartieren in de Thonauw gheworpen, sij hebben aen den Gouverneur ontboden, bij aldien datse hem connen krijghen van den seluen te doen, ende zijn doodt ghesworen, om dies wille hij soo langhe tegen houdt ende de Fortresse niet op en gheeft.
By Ordonnantie bouen die vant’ Chur-Vorstelijcke Collegie, is aenden Churvorst Pfaltz, oft gepepretendeerden [ 7 ]Coninc van Bohemen gheboden afstandt te doen vande Croone Bohemen, ende alsoo het alreede ses maanden en ses daghen verloopen is soo gheeft den keyser hem noch respijt tot op den eersten Junij, om het Coninc-rijc te ruymen, bevelende bouen dien allen hulpe ende bystandt diese ontboden hebben oft in hunnen dienst sijn, de selue af te dancken, anders sal die verclaringhe, Executie ende straffe naer inhoudt des Rijcx Constitutien int werc ghestelt worden.
Ouer 8. daghen zijnder 26. Vendelen Napolitaensche Soldaten van Passauw door Budweysz gepasseert ende zijn in onsen Legher by Langenlois aen gbecomen, ende waren 25. hondert sterck, oock veel sieck.
Den Graeff van Altheim, is hier wederom wt Polen comen, maer is eenen verren wech om ghecomen, hy heeft op de frontieren veel Cosaggen liggen die hy voor den Keyser aengenomen heeft.
Wt Preslauw 7. Mey.
De Priuilegie van onſe Ghenadige Princen.
ALBERTVS ende ISABELLA Clara Eugenia Eertſz-Hertoghen van Ooſten-rijck, Hertoghen van Borgondien, Brabandt, ende Souueraine Princen van Nederlandt, &c. Hebben door ſinguliere Priuilegie verleendt int’ Iaer ons Heeren ſeſthienhondert ende vijf, Onderteeckent I. de Buſſchere, ghegunt ende verleent aen Abraham Verhoeuen, geſworen Boeck drucker binnen Antwerpen, te mogen Drucken ende te ſnijden in houdt oft Copere Platen, ende te vercoopen, in allen de Landen van hare ghehoorſaemheydt, alle de Nieuvve Tydinghen, Victorien, Belegeringhen, ende innemen van Steden, die de ſelue Princen ſouden doen oft becomen, ſoo in Vrieſlandt oft ontrendt den Rhijn: Ende midts dien in deſe Nederlanden ter oorſake van den ghemeynen Treues ſulckx niet te paſſe en compt, Soo hebben hare voorſeyde Hoocheden aen den ſeluen Abraham Verhoeuen, wederom op een nieuwe toeghelaten te mogen Drucken, ſnijden, ende te veroopen alle de Victorien, Belegeringen, innemen van ſteden ende Caſteelen die voor de Keyſerlijcke Majeſteyt ſouden gheſchieden in Duytſlandt, in Bohemen, Moravien, Ooſten Rijck, Sileſien, Hungharijen, ende andere Provintien in het Keyſerrijck ghelegen, ghe-exploiteert van wegen den Graue van Bucquoy, ende Dampier, oft andere, midts-gaders oock alle de Nieuwe Tijdinghen van Hollandt, Brabandt, ende andere Provintien van Ouermaze comende, &c. Verbiedende aen allen Boeck-druckers, Boeck-vercoopers, Cremers, ende andere de ſelve naer te Drucken oft Conterfeyten in eenigerhande manieren, Op de penen daer toe gheſteldt, breeder blijckende by de Brieven van Octroye, verleendt den xxviij. dach Ianuarij 1620. In hunne RadenGheteeekentA.I. Cools.
D’ander inden Secreten Rade gedaen den vj. Meert 1620.
OnderteeckentD. Gottignies.