Pagina:Max Havelaar of de Koffiveilingen der Nederlandsche Handelmaatschappy (vyfde druk).djvu/376

Uit Wikisource
Deze pagina is gevalideerd
364
29) Gemberthee: aftreksel van aan gemberwortel, dat zoo heet mogelyk moet gedronken worden…ter verkoeling. In India heerscht de meening dat koude dranken, en vruchten die in den mond een verfrisschende werking doen, ’t lichaam verhitten. Volgens ’n gelyksoortige stelling werken de spaansche-pepersoorten tjabeh en lombok — westindisch: cayenne — verkoelend. Voor-zoo-ver ik in de praktyk heb kunnen nagaan, zyn die meeningen niet ongegrond, maar vaak speelt in zulke zaken de verbeelding haar rol.
 
30) Vraag van een inlander aan den luitenant Duclari. De heer Collard — thans sedert lang hoofdofficier, en misschien gepensionneerd — zal, des gevraagd, wel zoo goed zyn te erkennen dat ik ook hier de waarheid zeg.
 
31) Ienie apa toewan-toewan datang: daar komen de heeren aan! De toedoeng is het in den vorm van een grooten ronden schotel gevlochten hoofddeksel van den Javaan, en beschut zoowel tegen de zon, als tegen den regen waarvoor de inlander bespottelyk bang is. Zeker soort van tuinhoeden die onlangs by onze dames in de mode waren, geleken precies op toedoengs.
 
32) Baboe: inlandsche kindermeid.
 
33) Kondeh: het op ’t achterhoofd in ’n wrong vereenigd haar, dat echter nooit door ’n afzonderlyk lint of koord wordt samengehouden, maar steeds in ’n lus of strik van ’t haar zelf hangt. Indien ’t woord chignon uitsluitend op valsch haar doelt, is de kondeh géén chignon.
 
34) Gouden pajong. De kleur van ’t zonnescherm duidt naar landswys, doch volgens officieel vastgestelde bepalingen, den rang van ’t Hoofd aan, wien zoodanige pajong wordt nagedragen. Effen verguld is ’t hoogste.
 
35) Tandoe: draagstoel. In andere provincien draagt dit voorwerp den naam van Joleh, Djoeli, of zoo-iets.
 
36) De volkstellingen zyn onnauwkeurig. Ieder hoofd heeft er belang by, het getal zyner onderhoorigen zoo laag mogelyk te doen schynen, niet zoozeer om daardoor den druk van verplichte dienst en levering te verligten, als wel om meer dienst en levering voor zichzelf te kunnen vorderen. Wie waarheid wil benaderen, kan de officieele opgaven gerust met 10% verhoogen.
 
37) Uitgewekenen naar Tjikandi en Bolang. De bevolking der partikuliere landeryen in ’t Bataviasche en Buitenzorgsche bestaat voor ’n groot deel