Sinne- en minnebeelden XIII
| ← Op eene stont, komt straf, en sond’ | Sinne- en minnebeelden (1627) door Jacob Cats | Van roock werd ick ghevoet → |
| Uitgegeven in Rotterdam door Victor van Waesberge. |
[ 74 ]
FVMO PASCVNTVR AMANTES.
XIII.
_(14561714588).jpg)
CIC. PRO M. COEL.
AMores & delitiæ maturè, & celeriter deflorescunt.
DAN. HEYN.
Molliter: & faciles ad nova vota sumus.
Interea totum paupertas possidet ævum,
Cæcaque volvendo somnia, vita perit.
Van roock werd ick ghevoet.
Het veylt taback te coop, en menigh hondert pijpen.
Roock is sijn kramery, roock is sijn beste vont,
Roock schiet hem uyten neus,roock berst hé uyten mont;
Roock sweeft hem om het oogh, soo datse beyde weenen,
En nochist al vermaeck, ghelijc de vrijers meenen;
Roock is sijn gantsche rijck, roock is sijn beste goet
Tis roock, tis enckel roock, al wat den minnaer voet.
Fumos vendit Amor.
Futilis aura tibi dat, salamandra, cibum.
Nautica plebs avido tabaci bibit ere vaporem,
Nostra, levi fumo, pectora nutrit amor.
Mira puer Veneris vasto promittit hiatu:
At si perspicias singula, fumus erit:
Fumus amans, & fumus amor, mens fumus amicæ est,
Et speciem fumi, quidquid amamus, habet.
Amant ton heur, n'est que vapeur.
Rapporte sa vigeur, faict revenir son ame;
Des dames la faveur n'est que fumeé & vent,
De rien, que des vapeurs, se doncq nourrit l'amant.
Fy! die roock eet, en beter weet.
De krekel weet haer als ontrent den dauw te vinden.
Maetroos ghebruyct taback, die licht daer henen schiet,
Maer die in hoven leeft eet roock en anders niet.
Wat is doch hoofsche gunst? een wasem haest verdweenen,
Sy rijst ghelijck een damp, en gaet dan weder henen
Als yet dat noyt en was. Ghesellen zijtje wijs,
Laet princen haren roock en eet ghemeene spijs.
Aula vapor levis est, fumi venduntur in aulâ.
Colligit è liquido rore cicada cibum.
Ore trahit fumum tabaci, quem naribus efflat,
Nauta, procellosum dum mare linte secat.
Aula vapore suis alimenta clientibus affert:
0 miseros ! procerum futilis umbra, favor.
Aula vale, mihi caulæ placet, nemorumque recessus;
Cultor ego hic sanctæ rusticitatis ero.
Mieux mestier, qu'esprevier.
Et le fumeux broillard attire sufqu' au cœur:
De l'air se resiouit, & paist la salamandre,
Pour tous le courtisan ne vit que de vapeur.
[ 77 ]
AULA VAPOR.
FUmus, quem exitant ij qui hyoscyamo peruviano (tabacum vocant) utuntur, gyris tortuosis in ærem emissus, spectanti ut magnum ac delectabile aliquid primò quidem in oculos incurrit, mox tamen propius astanti fœdum odorem incutit, lachrimas excutit. Hoc aulicæ vitæ artibus non inepte fortasse aliquis per similitudinem applicet; in qua multa specie arnica & magnifica, re non futilia modò, sed noxia interveniunt. Sæpe ibi aliquis palam laudatus (quo incautior decipiatur) secretis criminationibus infamis, licet omnia caveat, tarnen per ornamenta ferietur, inquit Tacitus, artium aulicarum minimè ignarus. Enixè leporem à vulpecula coram Leone laudatum, referunt fabulæ, sed à teneris ac lautis ipsius carnibus, quæ præconia trepido animali mox in pernitiem cessere. Talis
- Fraus sublimi
- Regnat in aula.
Benè ergo.
SENECA THYEST.
Aulae culmine lubrico,
Me dulcis saturet quies,
Obscuro positus loco
S Leni perfruar otio,
Nullis nota quiritibus
Aetas per taciturn fluat.
LIP. LIB. 3. CIVIL. DOCT.
ex Tacit. 3. Annal.
ANcipitem omnem potentiam in aula esse, multi ibi speciem magic in amicitia principis, quam vim retinent.
Den damp, die de meester-tabackblasers met door den anderen spelende swieren inde lucht weten uyt te wasemen, schijnt aende omstanders voort eerste vry yet sonderlings ende vermaekkelijck te wesen, maer kort daer nae drijft deselve een stanck in de neus, en tranen uyt den ooghen. Dit soude misschien niet qualijcken passen op soodanige hoofsche streken, die nu en dan in den schijn wel soo wat aensienlijck, ende oock vriendelick haer laten aensien, maer eyndelick in der daet niet alleenlijck ydel ende beuselachtich, maer oock gantsch schadelijck werden bevonden. In de Hoven (seyter een gheslepen Hoveling) wertmen dickwils (om te beter op den thuyn gheleyt te werden) in't openbaer ten hooghsten ghepresen, ende middelertijdt op het vinnichste in't heymelijck bedragen, ende vermaeckt: in voeghen datmen, hoe nauwe men ooc op sijn stuck letten mach, eyntelijck evenwel selfs met schijn van vereeringhe, deerlijck werd mishandelt. Den Vos placht den Haes in't bywesen van de Leeuw wel somwylen seer te prijsen, maer dien lof wiert daerop alleenlijck ghenomen, dat den Haes kort ende smaeckelijck van vleesch was. Hoe den armen Haes soodanich prijsen bekomen kan, is by yder een lichtelijc te dencken.
Die in Printen hoven wancken.
[ 78 ]
1. TIMOTH. 6. 8.
Kost en kleederen hebbende, wy sullen ons daer mede laten ghenoeghen.
Hy krijght een vrolijck hert al waer hem wijn gheschoncken;
De krekel eer den dau; de salamander wint,
Tis vreemt waer menigh dier sijn dranck en eten vint,
Wil yemant met bescheyt de reden plaetse gheven,
Men houft gheen groote kost, om wel te moghen leven,
Ghy daerom wieje zijt, die wenst te zijn gherust,
En eyst gheen meerder goet, maer bid om minder lust.
Sapientis facilis victus.
Quodque bibit, tabaci nil nisi fumus erat.
Stellio se ventis, se rore cicada saginat;N
Nec minus in silvis hic salit, illa canit.
Quam modico contenta cibo mens æqua quiescit!
Rapa triumphales pavet adusta viros.
Non augenda tibi res, sed minuenda cupido est:
Delitijs animum si saturare velis.
Cœur content, grand talent.
La fauterelle au bois se paist de la rosée,
Ton cœur, ton foible corps fera tost assouvi.
Les desreglés desirs si tu mets en oubli.
[ 79 ]
NATVRA. PAVCIS CONTENTA
SAepe ut stupendum divinæ providentiæ opus, tacitus mecum miratus sum diversam alimentorum rationem, quam Deus, pro re natâ, mortalibus dispensat. Non rarò open rustico aut mechanico intentum aliquem, non minori delectatione quam stupore, intuitus sum atrum panem cum additamento vilis alicuius obsonij vorantem, tantamque, imo longe maiorem, non dico voluptatem inde percipere, verum etiam multo validiorem a frugali isto prandio consurgere, atque inflatus aliquis, & se vix capiens venter ab innumeris gulæ irritamentis redire solet. Nonne indies videmus tenuiorum liberos contra iniuriam aëris satis male instructos, parco insuper victu nutritos, pingues esse ac nitidos? Lautiorum contra filios molliter, & cum cura, habitos, dubiæ plerumque valetudinis, cùm medicorum pharmacis indies conflictari? Hæc contemplatus, quis non exclamet, non pane, sed Dei potentia vivere hominem? & proptereà superfluum esse, tanto apparatu corpusculum hoc saginare, cui enim id bono, nisi ut mox vermes pinguiori esca pascamus?
BERN. DE CONS.
SI, quod naturæ satis est, replere indigentiam velis, nihil est quod fortunæ affluentiam petas: paucis minimisque natura contenta est, cuius satietatem, si superfluis velis urgere, aut iniucundum quod infuderis, fiet, aut noxium.
PROVERB. 27. 7.
AL'ame qui a faim, toute chose amere est douce.
Ick hebbe menichmael, als een sonderlinge werck van Godes goedicheyt, in mijn selfs overleydt de bysondere maniere van voetsel, die des selfs milde handt, yder na sijn ghelegentheyt, bescheydenlick uytdeelt. Wie en sieter niet met een verwonderende vermakelickheyt hier een landtman van sijn ploegh, daer een ambachtsman van sijn handtwerck aflaten, ende een stuck kasen-broot, ofte andere slechte spijse inde handt nemen, ende daer van, niet alleenlijck so meughlijck eten, als of den smaeck van alle leckernyen daer in verborghen laghe, maer selfs veel beter ghehart daer van opstaen, als dese, die van alle kostelijcke spijse de volheyt voor hun hebbende gehadt, door het opspannen van haren buyck, beyde kelder en spinde haer ampt schijnen ontnomen te hebben. Wie en sieter niet, met gelijcke bedenckinge, der schameler luyden kinderkens dunnekens gekleet, met harde kost gespijst, rondom een kouden heert genoechelicken spelen, ofte vet en welgedaen daer henen springen, daer middeler-tijt de kinderen vande rijcke luyden, met groote kost en sorghe sachtjens en wermkens opgetogen, als ondergeblevene quele-balcxkens deerlijck op den hals werden heen gedragen? Moeten wy, dit siende, met vollen monde niet segghen, dat den mensche alleene uyt den broode niet en leeft, maer uyt, ende vande rijcke handt Godes? En tselve alsoo zijnde, waerom soo seer op den mont gepast, anders dan om de wormen een vetter aes voor te legghen? De bedenckinghe des doots, gelijckse andere gebreken inbindt, soo kanse oock stichtelijck ghebruyckt werden tot betoominghe vande gulsicheydt.