Sinne- en minnebeelden XV
| ← Dienst-knecht der gherechticheydt is vry van sonde | Sinne- en minnebeelden (1627) door Jacob Cats | Mijn last is aen my vast → |
| Uitgegeven in Rotterdam door Victor van Waesberge. |
[ 86 ]
FVGIENDO, NON EFFVGIT.
XV.
_(14561905617).jpg)
PROPERT. LIB. I. EL. 30.
Ad Tanaim fugias, usque sequetur Amor.
Instat semper Amor, supra caput, instat amanti;
Et gravis ipse super libera colla sedet.
GELAIS.
Sans fruict la terre, & le ciel sans clarté,
Que mon esprit n'aime mieux en ce monde
D'estre a vous serf, qu'a autre en liberté.
Mijn laft is aen my vast.
So laet de vrijster daer, en trect in vreemde landen
Roept Naso tot de jeught; maer na dar ic het vind,
De raet die Naso gheeft, en is maer enckel wind:
Ick hebbe verr' gheseylt, ic hebbe veel ghereden,
En fiet! het oude pack dat cleeft my aen de leden;
Dat draegh ic op den bergh, dat vind ic in het dal,
Ach! wat int herte woont dat voert men over al.
Fugiendo,non effugit.
A patria, ut valeas, inquit, Amator obi,
Iussa secutus erom, memini, tua doctor Amoris,
Hoc quoque sustinui dicere, Phylli vale.
Iamque feror; fuga montis equo, mare puppe pererro:
Me tamen impositum, me tamen urget onus.
Non animum fugiens, cœlum modo mutat, Amator.
Quo fugis ? heu ! tecum, dum fugis, ibit Amor.
Fuir ne sert.
Par tout, ou que je vais, mon mal las ! m'accompaigne,
Que fais-je pauvre Amant? ie porte mon malheur,
Ie change de pais, gardent le mesme cœur.
Als ick springh, so waechtet al.
Sy gaet als sonder sorgh, en sachtjens henen treden,
Men vintse menichmael van alle noot bevrijt,
Al gaet de vos sijn hol, de beer sijn leger quijt;
Wie in sijn boesem draegt, sijn gelt, en beste panden,
Sijn winckel, sijn beslagh, sijn vette kooren-landen,
Die heeft een seker erf, en wandelt onbevreest;
„ Waer is doch yemant arm die rijck is inden geest?
Omnia mea mecum.
Horreat in fluctu, non freta vasta tremat
Non tristi miser ore domus, molesque relictas
Respiciat, parvâ dum rate vectus abit:
Ingruat ense latro, grassentur ad Ostia fures,
Aut canit, aut placido membra sopore levat.
O secura quies ! o paupertatis amicæ
Commoda ! fælices qui tua dona colunt.
Seurement va, qui rien n'a.
O joye, & ô bonheur de non vulgaire sorte!
Ce que le monde fuit, c'est ma fælicité?
O quel plaisir comprend un' docte pauvreté.
OMNIA MEA MECVM.
MIles non timet, inquit Lampridius, nisi vestitus, calceatus, armatus, & habens aliquid in zonulâ; contrâ
LAËRT.
MOnebat Anthistenes ea paranda bona quæ cum naufragio enatent.
SEN. DE TRANQ.
AUt ego fallor, aut regnum est inter avaros, circumscriptores, latrones, plagiarios, unum esse cui noceri, cui eripi nihil possit. Habiliora sant corpora pusilla quæ in arma sua contrahi possunt, quàm quæ superfunduntur, & undique magnitudo sua vulneribus objecit.
De landtsknecht en vreest niet dan als hy wel ghedost is, seydt Lampridius; en in teghendeel van dien, ghelijck den Poët seydt:
Past op de stroopers niet een bras:
Want hy, wiens teer-gelt is een niet,
Betaelt den roover met een liet.
Den rijckdom maeckt den mensch bevreest, uyt gheen andere redenen, dan overmits de selve hem kan afgenomen werden. Al wat van ons afghesondert en verscheyden is, werdt haest en licht verganckelijck. Adel wert de nacomelinghen naghelaten. Rijckdom can andere gegeven werden: eere verwandelt op ander by opghedracht. Maer deucht en wetenschap zijn aen den mensche soo vast gehecht, datse van hem in geenderley manieren en zijn af te sonderen. Laet ons dan met de verstandige besluyten, dat alles wat ons of gegeven, of opgedragen, ofte wel nagelaten kan werden, ons eyghen ende ware goet niet en zy: laet ons trachten sodanighen goedt na te jaghen, dat uyt brandt en schipbreucke met ons kan ontvluchten.
[ 90 ]
IOHAN. 5. 34
Die sonde doet, is der sonden dienaer.
Het is om niet ghepoocht, door vluchten los te raken;
Gae aen het open strant, of in het dichte wout,
Het cleeft u aen het lijf, dat u gevangen houdt.
Is yemant overstolpt met ongesonde lusten,
Die torst een staghe last, waer sal hy connen rusten?
Al rotst hy om het lant en hier,en weder daer,
Sijn pack dat blijft hem by, en weeght hem even swaer.
Impius, & in libertate, servus est.
Quo fugis? in nulla pes tibi fixus humo.
Nil fuga profuerit, nam quod fugis, instat eunti:
Impia perpetuus mens sibi carcer adest.
Cui corpus, cui corda regit malesuada cupido,
Colla licet jactet libera, servus erit.
Nil iuvat, heu! latebras animo quæsisse nocenti,
Hunc, licet effugiat carcere, carcer habet.
Qui mal vit, son mal le suit.
Ta charge te poursuit, & ton fardeau te presse.
Cœur plein d'impieté: encores que tes pas
Sont pleins de liberté, esclave tu seras.
IMPIUS, ET IN LIBERTATE SERVUS EST.
CErvus sagitta saucius citato quidem cursu huc illuc vagatur, ac nemora
Solent mercatores, rebus pessum euntibus, rationum libros plerumque seponere, omniaque removere quæ æris alieni molem ipsis refricant; Sed nec minus mentem excitam curæ lancinant. Vidi aliquando graviter, saucios, qui chirurgum tamen admittere recusarent, ne scilicet vulnus tentaret, ac inspiceret; cum undaret interent omni ex parte cruor. Multi quidem conscientiam vino immergere, jocis fallere, vel peregrinando excutere tentavére. Frustra. Ut enim is, qui spinas habet in pedibus, ubique spinas calcat; ita isti animum noxium ac inquietum secuur circumferunt, eumque differunt quidem, non tamen auferunt. Umbra corpus, peccata animum sequuntur, inquit Basil. & manifestas facinorum repræsentant imagines. Quid agitis miseri? ægra mens curanda, non occultanda est.
Augustin. Lib... de Civit. Dei.
BOnus, etiamsi serviat, liber est. Malus etiamsi regnet, servus est: nec unius hominis, sed quod gravius est, tot dominorum quot vitiorum.
Hieron. Epist. ad Simpl.
Stulto imperare servitus est: &, quod pejus est, quo paucioribus præsit, pluribus dominis & gravioribus servit. Servit enim proprijs passionibus, servit suis cupiditatibus, quærum dominatio nec nocte, nec die, fugari potest; quia intra se dominos habet, intra se servitium patitur intolerabile.
Waer datse loopt, hoe dats'et maeckt,
Hoe datse rent door bergh en dal,
Eylaes! t'en baet haer niet met al
De schicht die haer aendoet de smert,
Blijft vast gehecht dicht onder 'thert.
Veel koopluyden, welcker saken qualijck staen, schicken wel hun boecken aen d'een zijde, om daer in haren soberen staet niet te sien, maer wat batet? sy wetent al van buyten, en dragen den hertzeer alreede in haren boesem. Sommighe zijn ghequetst, en wetent wel, nochtans (door, ick en weet niet wat, cleynherticheyt) en willen sy gheen wondemeester ontrent haer lijden, konnen oock niet verdraghen dat haer wonde getent werde, om (quansuys) niet te weten hoe diepe die zy, en ondertusschen loopt haer bloet daer henen. Even so isset gestelt met een quade ghewisse, men wiltse verberghen, maer men en kan niet. Veel zijnder die met herwaerts en derwaerts te reysen, met gaen en keeren, met vrolijck geselschap te gebruycken, die soecken als af te slyten, immers in slaep te wiegen, ofte wel inde wijn als te verdrencken, maer ocharmen! te vergeefs, het ghene dat hun quelt, is te diepe in hun gheplaetst. Die doornen in sijn voeten heeft, waer hy oock gaet, hy treter op, en gevoelt over al de pyne, de schaduwe volcht het lichaem, de sonde het ghemoet, seydt den outvader Basilius, de gewisse doet een yder sien een afbeelt van 'tgene hy bedreven heeft. Wat soecktmen doch een sondich ghemoedt hier of daer te verbergen? en (somen seyt) achter stoelen en bancken te steken? Een ongesonde ziele dient ghenesen, en niet versteken te zijn.