Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants/Logica (1)

Uit Wikisource
Ve­nus­ta. Be­val­lig­heyt, Aer­dig­heyt Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants (1644) door Cesare Ripa et al., vertaald door Dirck Pietersz Pers

Lo­gi­ca. Bevvijs­konst, p. 56-57

Lo­gi­ca. Be­wijs­konst
Uitgegeven in Amstelredam door Dirck Pietersz Pers.
[ 56 ]

Logica. Bevvijskonst.

EEn wackere levende en vaerdige jonge dochter, in ’t wit gekleet, houdende in de rechter hand een ſteckade, en in de ſlincker vier ſleutels, met een helm op ’t hoofd, en op den kam deſſelven een vreemde valck.
 Logica of Bewijskonſt, is een wetenſchap, die de natuere en eygenſchap van de werckinge des Verſtands overweeght, en waer door zy de lichtigheyt om het waerachtige van ’t valsche te onderſcheyden, verkrijght. Overſulx, dewijl dieſelve ſeer ſcherpſinnige en verſcheydene manieren heeft om te verſtaen, ſo wortſe met een ſteeckade of ſteeckgeweer gemaeckt, ’t welck een teycken is van een ſcherp verſtand, en de helm op ’t hoofd, betoont de vaſtigheyt en waerheyt van de wetenſchap: en gelijck de Valck ten opſicht den roof ſich in de vlucht geeft, alſoo redenkavelt de Bewijskonſt ſeer hoogh om een roof van anderer luyden redenen te vangen, en die zy gewilligh, door haere redenen, t’onderbrenght.
 De vier ſleutels, bedieden de vier manieren, om de waerheyt te openen, in yder ſyllogiſtiſche [ 57 ]figuere, die van de Meeſters deſer konſte, met ſeer groote vlijt worden geleert.
 In ’t wit wortſe gekleet, door de gelijckniſſe, die de ſuyverheyt met de waerheyt heeft: en gelijck het wit onder alle verwen de volmaecktſte is, alſoo is deſe konſt onder alle volmaecktheden van de ziele, de allervolmaecktſte en eedelſte: en dit moet oock het eynde weſen van een yder, die een goet bewijs-reednaer, en geen ſophiſt of ſpitsſinnigh kakelaer, wil zijn.