Nieuwe Tijdinghen/1620/12 juni
| ← 5 juni 1620 [2] | Verhael vanden Boheemschen krijch wat datter nv onlanckx ghepasseert is
[Nieuwe Tijdinghen], Boekje Ee, [vrijdag] 12 juni 1620 |
[ca. 16 juni] 1620 → |
Verhael vanden
Boheemschen krijch wat
datter nv onlanckx ghepasseert is.
Overghesedt wt de Hooch-duytsche sprake in onse Nederlantsche Tale.
Eerst Ghedruckt den xij. Junij.
T’Hantwerpen, By Abraham Verhoeven, op de Lombaerde veste, inde gulde Sonne. 1620.
Met Gratie ende Privilegie. Ee.
wt weenen in Oostenrijck.
DEn xiiij. Mey soo hebben de Cosagghen die schoone plaetse Stockerau aengherendt ende in ghenomen ende alles geplundert wat datter in was, ende doen in brandt ghesteken de welcke twee daghen ende twee nachten ghebrandt heeft, ende hebben noch eenighe groote Dorpen ouer geen zijde de Thonauwe inden grondt af ghebrandt, ende en verschoonen geen mensche, nemen Sloten ende Casteelen in, de nieuwe aengecomen Cosaggen zijn by de oude Cosagghen ghecomen.
Den Oversten Heer Swendy Luytenant heeft met eenighe Vendelen voetknechten ende twee Cornetten Peerden het stedeken Mahreg, ende Anger [ 4 ]in ghenomen, ende de plaetsen sterck bezedt.
Den xv. is wt den Graef van Bucquoys quartier vertrocken 300. waghens met veel Peerden van de Artillerie, met een Convoy van twee honderdt Soldaten naer Sonberg ende Halprun, daer ontrent ghecomen zijnde, sijnse ouervallen gheworden van eenighe Compagnien vande Moravische Ruyters, ende daer zijn een partije van onse Soldaten ghebleuen ende ghezabelt gheworden, den Vyant heeft eenighe waghens ende Peerden verovert ende mede ghenomen.
Des Graven van Bucquoys volck hebben ghisteren in een Schermutseringhe, vanden Vyandt ghevanghen ghecreghen den Heere van Pucheimb, ende den Heere van Leysser, de welcke Overste Commissarissen waren vande Gherebelleerde Rijckx-Overste Oostenrijcksche Standen, deselue waeren oock beschreuen gheweest om haere verclaringhe te doen om den Keyser te obedieeren, ende nv zijnse gevanghen ghekregen, ende den Grave van Bucquoy overghelevert, d’welck de andere Heeren, ende Lant-Oversten een vreese gheeft.
De Keyserlijcke Majesteyt heeft wederom nieuwe Placcaten doen publiceren, dat de Landt-standen hun souden verclaren, ende compareren oft anders salmen de Executie voorts laten gaen, de welc[ 5 ]ke ghepubliceert was van datum 3. April, ende by aldien datse niet en comen datmen haere Privilegien ende benefitien alles sal benemen, ende verclaeren als Vyanden des H. Roomschen Rijckx.
Den Graef van Dampier so hy in een schermutseringhe is gheweest, heeft een quetsuere ghekregen waer van hy hem hier laet meesteren, ende verhoopt haest ghedaen te wesen, want hy noch daghelijckx te Hove compt ghereden.
Des Keysers volck beschantst haer daghelijckx sterck tot Hyderstorf aen Ramb gheleghen, ende men verstaedt hier als dat de Boheemsche wederom met acht duysent mannen versterckt zijn, ende eer een maendt noch meer ende meer, daer by sullen comen ende alsoo den nieuwen Gepretenteerden Boheemschen Coninck de Acte ende Executie vande Keyserlijcke Majesteyt wel verstaen ende vernomen heeft, soo verstaet men dat den nieuwen Coninck wilt seluer in persoon te Velde trecken.
Den xix. heuet hier tot Weenen inder nacht sterc ghereghent, ende daer is wt de Loecht ghevallen, in de stadt ende buyten op de Dorpen een materie als Solffer, waer ouer het volck seer verschrickt is, daer is veel volckx die dat selue hebben op gheraept, naementlijck op de nieuwe plaetse, oock op de Burchplaetse, oock aen t’Hoff, ende aen S. Stevens Frey[ 6 ]hof, waer van men is verwondert.
Wt Praghe 25. Mey.
Men verstaet hier dat den Gouverneur van Budweysz, ende den Heer van Kolowrath zijn met vijf duysent mannen, daer onder veel Boeren waren wt den Crumauwschen ghebiedt, voor de stadt Prachawitz in Bohemen ghecomen zijn, ende hebben die beschoten, ende twee stormen daer op ghedaen, die van binnen hebbent noch teghen ghehouden, waer ouer de Boheemsche quamen met ghewelt van volc om t’ontsetten, ende die van Budweysz gheen voordeel siende zijn wederom te rugghe ghetrocken, ende lieten hondert mannen achter die gheslagen werden.
Wt Weenen.
Deser daghen heeft men die provisie van hier nae Raab ende Comorra ghesonden, ende die Hungersche besetten ouer al haere Frontieren, men seyt hier dat Bethlem Gabor hem seer oprust om te compareren oft zijne Ghesanten op den Hungerschen Landach.
De Keyserlijcke Mayesteyt wilt daer twee Commissarissen tot Ambassadeurs henen seynden, den eenen Heer George Teuffel Vice Stadt-Houder tot Weenen, ende den anderen Graeff Philips van Solms. [ 7 ]
Hier is den Heer Casar Gall met ontrent hondert persoonen sterck, van zijne Keyserlijcke Mayesteyt gheordonneert om naer de Ottomanische Porten te seynden, ende neempt zijnen wech op Gratz ende Canischa, want men de Hunghersche niet en betrout.
Men verstaedt hier als dat die Moraviers, ende Boheemsche met eenighe duysent mannen op de been zijn, om te sien oft sy de sterckte Mareghk, wederom souden connen becomen, die sy lest verloren hebben, midts dat het de passagie van Hungharijen is.
Wt Praghe 25. Mey 1620.
Als gisteren zijn hier den nieuwen Conincx placcaten wederom ghepubliceert gheworden, daer in verhaelt is, alle die daer zijn t’sy Catholijck oft anders, die hun tot noch toe vande Standen ghesepareert hebben, ende by de selue handelinghe niet en verthoonen, noch toestaen en willen, datmense noch eens ten vollen verclaert ende laet weten, dat sy hun van nv af tot den 24. Junij souden maecken te accommoderen en in stellen souden, soo niet salmen alle hare goederen gheconfisqueert maecken ende verbeurt houden, ende hun als Vyanden des Vaderlants verclaert houden.
FINIS.
De Priuilegie van onſe Ghenadige Princen.
ALBERTVS ende ISABELLA Clara Eugenia Eertſz-Hertoghen van Ooſten-rijck, Hertoghen van Borgondien, Brabandt, ende Souueraine Princen van Nederlandt, &c. Hebben door ſinguliere Priuilegie verleendt int’ Iaer ons Heeren ſeſthienhondert ende vijf, Onderteeckent I. de Buſſchere, ghegunt ende verleent aen Abraham Verhoeuen, geſworen Boeck drucker binnen Antwerpen, te mogen Drucken ende te ſnijden in houdt oft Copere Platen, ende te vercoopen, in allen de Landen van hare ghehoorſaemheydt, alle de Nieuvve Tydinghen, Victorien, Belegeringhen, ende innemen van Steden, die de ſelue Princen ſouden doen oft becomen, ſoo in Vrieſlandt oft ontrendt den Rhijn: Ende midts dien in deſe Nederlanden ter oorſake van den ghemeynen Treues ſulckx niet te paſſe en compt, Soo hebben hare voorſeyde Hoocheden aen den ſeluen Abraham Verhoeuen, wederom op een nieuwe toeghelaten te mogen Drucken, ſnijden, ende te veroopen alle de Victorien, Belegeringen, innemen van ſteden ende Caſteelen die voor de Keyſerlijcke Majeſteyt ſouden gheſchieden in Duytſlandt, in Bohemen, Moravien, Ooſten Rijck, Sileſien, Hungharijen, ende andere Provintien in het Keyſerrijck ghelegen, ghe-exploiteert van wegen den Graue van Bucquoy, ende Dampier, oft andere, midts-gaders oock alle de Nieuwe Tijdinghen van Hollandt, Brabandt, ende andere Provintien van Ouermaze comende, &c. Verbiedende aen allen Boeck-druckers, Boeck-vercoopers, Cremers, ende andere de ſelve naer te Drucken oft Conterfeyten in eenigerhande manieren, Op de penen daer toe gheſteldt, breeder blijckende by de Brieven van Octroye, verleendt den xxviij. dach Ianuarij 1620. In hunne Raden Gheteeekent A.I. Cools.
D’ander inden Secreten Rade gedaen den vj. Meert 1620.
Onderteeckent D. Gottignies.