Nieuwe Tijdinghen/1620/26 augustus
| ← 21 augustus 1620 [2] | Verhael hoe dat den Cheur-Vorst Hertoch van Saxen is in Bohemen ghevallen, met xij. duysent Voedtknechten, ende dry duysent Peerden waer over hun strackx hebben overghegeven dry quartieren, te weten, Leitmeriz, Saz, ende Slan
[Nieuwe Tijdinghen], Boekje Ggg, [woensdag] 26 augustus 1620 |
12 september 1620 → |
Verhael hoe dat den
van Saxen is in Bohemen ghevallen, met xij. duysent Voedtknechten, ende dry duysent Peerden waer over hun strackx hebben overghegeven dry quartieren, te weten, Leitmeriz, Saz, ende Slan.
Eerst Gedruckt den xxvi. Augusti 1620.
T’Hantwerpen, By Abraham Verhoeven, op de Lombaerde Veste, in de gulde Sonne. 1620. Met Gratie ende Privilegie.Ggg.
_p_8_ornament.jpg)
Met brieven uut Weenen van x. Augusti.
DEn Keurvorst van Saxen is in Bohemen ghecomen met 12. duysent Voet-volck, ende drije duysent peerden, ende stracx hebben hun dry Quartieren overghegheven te weten Leitmeriz, Saz, ende Slan, ende gheloove dat nu weynich vande Frontieren van Prage moet wesen.
Den Hertoghe van Beyeren is oock in Hooghe Oostenrijck ghevallen, waer door dat volck soo vervaert is gheworden, datse hun hebben overghegheven op ghenade ende ongenade, ende sullen morghen ofte ouermorghen den Eedt van ghetrouwigheyt doen aen zijne Hoocheydt inden Naeme vande [ 4 ]Keyserlijcke Majesteyt, ende leueren 12. Hoofden vande Rebellen, ende het volck dat zylieden hadden hebben hun begheven inden dienste vanden Keyser maer die van Lintz ende het Lant moeten hun onderhouden ende de gagie betalen, seggen voorts dat ditto Hertoghe van Beyeren stracx heeft gesonden een goet deel volcx naer Freistadt om in Bohemen te trecken.
Sondaghe lestleden is hier een vande Keyserlijcke Commissarissen ghearriveert, om vanden Keyser op eenighe puncten resolutie te hebben, ende seght, dat die van Hongheren niet en begheren toe te laten dat Betlehem Gabor de Prepositie doen soude op de vergaderinghe, maer datse willen dat zijne Keyserlijcke Majesteyt de selve doen sal, oversulcx seghtmen dat den Keyser de selve ghesonden heeft met den selven Commissaris, ende dat daer by ghenoech te kennen gheeft dat hy Keyser is, ende begheert gheobedieert te zijne.
De Ambassadeurs van Vranckrijck die alhier zijn, hebben eenen Edelman van hunne Compagnie naer Hongheren ghesonden, wel vergheselschapt met andere Edelen, om hun te kennen te geven die meyninghe van hunnen Meester.
De leste ghecomene Polacken hebben dese dagen een teecken ghegheven van hunne cloeckmoedicheyt [ 5 ]ende hebben over dry daghen dry Cornetten peerden vanden vyant den beck ghebroken met 200. Musquettiers sonder eenen te sparen die soude moghen de tijdinghe ghedragen hebben van het tempeest dat op hun hooft ghevallen was, int wederkeeren zijnse overvallen gheweest, ende eenighe zijnder doot ghebleven, maer niet teghenstaende hebben eenen seer grooten Buet mede ghebrocht.
Daer naer met Brieven vanden 7. deser wt Weenen hebben Tijdinghe dat die van Lintz ende heel hooghe Oostenrijck den Eedt van getrouwigheyt ghedaen hebben aen zijne Keyserlijcke Majesteyt.
Hier tot Weenen is veel Ghelts ghecomen voor des Keyserlijcke Majesteyts Chrijschvolc men seyt van 400000. Florinen, den Spaenschen Ambassadeur is naer Conte de Bucquoy verreyst, men vermeynt als datmen een Generale betalinghe sal doen. Ende als den Ambassadeur wederom sal comen soo salmen hier t’gheheele Legher so te voet als te peerde bouen de ontfanghen betalinghe noch dry maenden Ghelts gheuen.
Men verstaedt hier als dat zijne Excellentie den Marquis Spinola sal te velde trecken, ende in Nederlant veel fraey volck aenghenomen is, soo te voet als te Peerde, ende dat den Marquis Spinola eenen grooten schadt van Gheldt mede in Campagnie [ 6 ]sal voeren, men verstaet hier van 52. Tonnen gouts in Baren Ghelde soo Goudt als Silvere Munte, ende noch wel twee hondert duysent Duccaten in Juweelen, ende andere Fraeyicheydt, hy heeft soo veel Ghelts by hem om den gheheelen Legher ix maenden te betalen, d’welck hier in Duytslandt een groote verwonderinghe maeckt.
De Protestanten oft Rebellen vande Keyserlijcke Majesteyt hebben een Ligue ghemaeckt, ende brenghen veel volckx, soo te voedt als te peerde te samen maer men verstaedt niet datter veel Ghelts volght oft yewers eenighe partijen gesloten worden om de Soldaten te betalen, waer ouer eene partije van den Boheemschen Legher ghemuytineert is, door faute van betalinghe, watter voorders af comen sal wildt ons den tijdt leeren.
Wt Italien zijn ghecomen 84. Muylen gheladen met Gheldt alles met Spaensche Matten gheladen d’welck is gheconvoyeert gheworden van de nieuwe Italianen ende is ouer eenighe daghen ghearriveert in Lutsenborch.
Den Hertoch van Beyeren maeckt hier in Oostenrijck groote vreese aen de Rebellen, soo datse hier in Oostenrijck (Godt loff) meest alles tot ghehoorsaemheyt vande Keyserlijcke Majesteydt ghebrocht zijn, ende willen den Keyser Huldighen. [ 7 ]
Den Grave van Dampier sal met 600. mannen dat Beyersche volck int ghemoet trecken.
Wt Ceulen.
In Switzerlandt staen de saken heel veweyrt, in den voorighen Jare hebben de Calvinisten de Catholijcken in hare vergaderinghe gestoort, ende veel volckx doot gheslaghen, d’welck langhe heeft ghemort ende murmuratie ghemaeckt tot in Julij lestleden, Valtlijn is geheel gherebelleerdt, Worms af ghevallen, ende tot de Banditen ghevoecht, den xix. Julij 1620. tot Tyras ende Baals zijn de Catholische samen ghespannen, ende zijn inder Geusen kercken ghevallen soo sy int Sermoon waren, ende hebbense verjaecht ende ettelijcke doot gheslaghen, sy vatten den Geusen Predicant by den halse ende naeghelden hem met de oore aen de Kerck-deure.
Des smaendaechs smorghens, hebbense oock tot Sonders, Anberch, ende Albaragia, de Geusen verjaecht ende sommighe doot gheslaghen, des dijstdaechs wast ouer al in roeren, de Catholische hebben ouer al de Brugghen af ghesmeten, ende malcanderen belooft by te blijuen, watter voorders naer volghen sal wilt den tijdt leeren.
FINIS.
De Priuilegie van onſe Ghenadighe Princen.
ALBERTVS ende ISABELLA Clara Eugenia Eertſz-Hertoghen van Ooſten-rijck, Hertoghen van Borgondien, Brabandt, ende Souueraine Princen van Nederlandt, &c. Hebben door ſinguliere Priuilegie verleendt int’ Iaer ons Heeren ſeſthienhondert ende vijf, Onderteeckent I. de Buſſchere, ghegunt ende verleent aen Abraham Verhoeuen, geſworen Boeck drucker binnen Antwerpen, te mogen Drucken ende te ſnijden in houdt oft Copere Platen, ende te vercoopen, in allen de Landen van hare ghehoorſaemheydt, alle de Nieuvve Tydinghen, Victorien, Belegeringhen, ende innemen van Steden, die de ſelue Princen ſouden doen oft becomen, ſoo in Vrieſlandt oft ontrendt den Rhijn: Ende midts dien in deſe Nederlanden ter oorſake van den ghemeynen Treues ſulckx niet te paſſe en compt, Soo hebben hare voorſeyde Hoocheden aen den ſeluen Abraham Verhoeuen, wederom op een nieuwe toeghelaten te mogen Drucken, ſnijden, ende te veroopen alle de Victorien, Belegeringen, innemen van ſteden ende Caſteelen die voor de Keyſerlijcke Majeſteyt ſouden gheſchieden in Duytſlandt, in Bohemen, Moravien, Ooſten Rijck, Sileſien, Hungharijen, ende andere Provintien in het Keyſerrijck ghelegen, ghe-exploiteert van wegen den Graue van Bucquoy, ende Dampier, oft andere, midts-gaders oock alle de Nieuwe Tijdinghen van Hollandt, Brabandt, ende andere Provintien van Ouermaze comende, &c. Verbiedende aen allen Boeck druckers, Boeck-vercoopers, Cremers, ende andere de ſelve naer te Drucken oft Conterfeyten in eenigerhande manieren, Op de penen daer toe gheſteldt, breeder blijckende by de Brieven van Octroye, verleendt den xxviij. dach Ianuarij 1620. In hunne RadenGheteeekentA.I. Cools.
D’ander inden Secreten Rade gedaen den vj. Meert 1620.
OnderteeckentD. Gottignies.