Naar inhoud springen

Der Naturen Bloeme

Uit Wikisource
Der Naturen Bloeme
Eerste Boek · Tweede Boek (1) · Tweede Boek (2) · Derde Boek (1) · Derde Boek (2) · Vierde Boek · Vijfde Boek · Zesde Boek
Zevende Boek · Achtste Boek · Negende Boek · Tiende Boek · Elfde Boek · Twaalfde Boek · Dertiende Boek


Der Nature Bloeme

Auteur Jacob van Maerlant
Genre(s) Gedicht
Brontaal Middelnederlands
Datering 13e eeuw
Bron Project Laurens Jz Coster
Auteursrecht Publiek domein
Logo Wikipedia
Logo Wikipedia
Meer over Der Nature Bloeme op Wikipedia

Der Nature Bloeme

Jacob van Merlant die dit dichte

omme te sendene tere ghifte

wil datmen dit boec nome

jn Ulaems der Naturen Bloeme


Want noch noint in Dietscen boeken

ne gheen dichtre wilde soeken

hiet te dichtene van naturen

van so messeliken creaturen

alse in desen boeken staen


Niemene nebbe dies waen

dat ic die materie vensede

els dan ic die rime pensede

Want de materie vergaderde recht

van Colne meester Albrecht

hute desen meesters die hir comen

die ic iv sal bi namen nomen


Die erste es Aristotiles

die met rechte wel deerste es

want hi van alre phisosophyen

van alre naturliker clergien

bouen allen eidinen die hoit waren

crone draghet inder scaren

Waer somen dit teikin siet .aristotiles

dats dat hi segghens pliet


Plinius die comet hier naer,

wis boeke men houdet over waer.


Solinus dar na, die van naturen

spreket scone in sire scrifturen,

in enen boeke diemen weet

die vander Werelt Wondre heet.


Sente Ambrosius van Melane,

die van naturen doet te verstane

in sinen boeke Hexameron,

dien nopmen dicken in dit doen.


Sente Bazelis sekerlike,

dien Got sende van hemelrike

enen boec van beesten nature,

staet dicken oec in dese scrifture.


Sente Isidorus oec mede,

die dicken groote nuttelikede

ghescreven hevet in sinen boeken,

dicken moetmen sijns hier roeken.


Echt meester Jacob van Vitri,

bisscop van Akers so was hi,

sident cardinael van Rome,

sijns eist recht dat ic hier gome.


Een boec oec, mar menne weet

wiene makede ghereet,

die es geheeten onder hem somen

Experimentator hormenne nomen.

Sijn wort setti hier mede,

alst noot es, ter menegher stede.


Galienus, Palladius,

Platearius, Fisogolus,

Lucillus, Piso, Teofrastus,

entie keiser Claudius;

Dorothenus van Athenen,

ende Dyogenus ghemeene,

Dymocritus, Apollodijn,

die vanden beesten die draghen venijn

in sinen boeken latet besien;

Dionisius die fisisien,

Katon ende Verro, Marcus,

Eraclides ende Orpheus,

Pitagoras ende Menander,

Homerus ende Nicander,

Mucianus, Dyagoras,

Virgilius ende Andreas,

coninc Juba, Patroneus,

coninc Philometor, Metellus,

coninc Ptolomeus, Umbricus,

coninc Antigonus, Alfeus,

coninc Archelaus, Flaminus,

Philiomon ende Nigidius,

Seneca ende Cicero,

entie wise Hipocras also,

Nigidius ende Matulidus.


Dit sijn die meesters dar wi dus

dit werc af hebben ghemaket.

Dar toe, die boven allen smaket,

dats die wise sente Agustijn

seghet hier mede toe dat sijn.

Dar toe vander Biblen de glose

saiet hier meneghe soete rose.


Wien so favelen dan vernoien

ende onnutte loghenen moien,

lesier nutscap ende waer.

Ende versta dat noit een haer

om niet ne mekede nature.

Het nes so onwerde creature,

sones teregher sake goet,

want Got die boven al es vroet,

dans te gheloevene meer no min,

dat hi iet makede sonder sin.

Noch gheene dinc ne makede har selven,

noch die duvel noch die elven

ne makeden creaturen nie.

Dies willic dat elc besie,

ende love Gode van allen saken,

die wonderlic es in sijn maken.


Ic hebbe belovet, ende wilt ghelden

ghewilleghelike ende sonder scelden,

te dichtene .i. Bestiaris.

Nochtan wetic wel dat waer is

dat dar Willem uten Hove,

een priester van goeden love

van Erdenborch, enen hevet ghemaket.

Mar hi waser in ontraket

want hine uten Walsche dichte,

dies wart hi ontledet lichte

ende hevet dat ware begheven.


Mar daric dit ute hebbe bescreven

hebbic van broeder Albrechte

van Colne, diemen wel met rechte

hetet Bloeme van der clergien.

Up hem dar ix conlike lien.


Deerste boec sal ju bedieden

dat wonder datmen vindet van lieden,

d'ander van .iiii. voeten beesten,

darmen vele af spreket in geesten;

die derde die sal sonder lieghen

sijn van voghelen die vlieghen,

die vierde dats noch mee

es vanden wondre vander ze,

die vichte van visschen meneghertiere,

die die zee voedet entie riviere,

den sesten belovic te sine

van serpenten met venine;

die sevende sal sijn van wormen,

die sijn van messeliken vormen;

die achtende van bomen die int wout

wassen harde menech fout,

de neghende sal ju ghewaghen

van bomen die specie draghen,

die tiende sal bedieden dat cruud,

dat menegherande hevet virtuud;

die .xi. spreket van fonteinen,

beede van soeten ende van onreinen,

die twelefste van dieren steenen,

beede van groten ende van cleenen,

de dertienste van .vij. metalen

diemen moet uter erden halen.


Ende in allen desen boeken

mach hi vinden, dies wil roeken,

medicina, dachcurtinghe,

scone redene ende leringhe.

Ende dit dichtic dor sinen wille

dien ix jan, lude ende stille,

dats mine here Niclaus van Cats.


Ende omme dat mi ghebreket scats

biddic dat hem ghename si

dit juweelkin van mi.

Gode biddic al te voeren,

ende sine moeder ute vercoren,

ende si minen sin verlichte,

also dat ic moete dichte

dat vromelic si ende bequame.

Ic beghinne in Marien name.